ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

Oldest
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՍՆՈՒՆԴԸ ԱՆԴՈՒՆԴԻՆ ՄԷՋ*

ՏՈՒԶՃԵԱՆ ՄԻՐՆԱ

Ընդամէնը հայելի մըն եմ
ջարդուած հայելին զիս կրող պատկերներուն
քաղաքներու պատերուն փակցուցեր եմ
զիս կրող պատկերներուն անունները բաղաձայն
բազմաձայնումը
Ոսկորներուս խշրտուքը ծանրանալով
անլուծօրէն կը լծուի հողիս ամլութեան
Ամլութիւնը տարածուեր է լեզուիս եւ գանկիս մէջ
ոսկորներուս վրայէն պէտք է անցնէի Կարդալ աւելին
Ռազմիկ Շիրինեան
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԱՐՈՒԵՍՏԷՆ ԴՈՒՐՍ, ԿԵԱՆՔԻՆ ՀԱՄԱՐ

ՇԻՐԻՆԵԱՆ ՌԱԶՄԻԿ

 Կեանքի եւ արուեստի հակոտնեայ միտքերու բախումը երկմտութեան աղբիւր եղած է ինծի համար, ճիշդ այնպէս ինչպէս քաղաքականութիւն եւ դիւանագիտութիւն՝ երկու հասկացողութիւնները, որոնք իրարմէ անջատ ու յաճախ իրար հակասող մտքեր եղած են դիտարկումներուս մէջ: Հաւանաբար հակասութիւններու միութիւն մը՝ լենինեան Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԼԵԶՈՒ, ԺԱՄԱՆԱԿ ԵՒ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴ ՊԸԼՏԵԱՆԻ ՎԷՊԵՐՈՒՆ ՄԷՋ

ՇԱՀԻՆԵԱՆ ԴԱԼԱՐ

«Սկսեր էր լքում ժամանակը»
Գ.Պըլտեան, Պատկերը
Առաջին անգամ երբ սկսայ Պըլտեանի վէպերէն մէկը կարդալ, ինքզինքս գտայ հետաքրքրական երեւոյթի մը առջեւ։ Մտովի ընթերցելը հետըզհետէ կը դառնար անկարելիութիւն։ Պըլտեանի գրութիւնը ճկունութեամբ կը հոսէր ու... Կարդալ աւելին
Նշանեան
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԳՐԻԳՈՐ ՊԸԼՏԵԱՆ՝ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄԷՆ ՊԱՏՈՒՄ.
ՅԻՍՈՒՆ ՏԱՐՈՒԱՆ ՈՒՂԻ ՄԸ

ԱճԷՄԵԱՆ ՐԱՖՖԻ

Ֆրանսացի գրող եւ քննադատ Ժան-Փօլ Էնթհովէն Փրուսթի վէպին նուիրուած գրութեան մը մէջ կը նշէ հետեւեալը. «Անոնք, որոնք երբեք չեն կարդացած «Կորուսեալ ժամանակի փնտռտուքով» վէպը...կ'անգիտանան, որ անոր երեք հազար էջերը ունին արտառոց ուժը կերպարանափոխելու անոնց իսկական... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՍՈՂՈՎՄԷ

ԿԻՒԼԼԻՒՃԵԱՆ ՅԱԿՈԲ

Բանաստեղծութիւնը կամ ընդհանրապէս գեղարուեստական գրականութիւնը կարելի՞ է սփիւռքի մէջ։
Նախ եւ առաջ վերի հարցադրումին մէջ գործածուած եզրերուն առնչութեամբ հարկ է կատարել կարգ մը լրացումներ։ Սփիւռքը չէ գլխագրուած, որովհետեւ հարցումը կ՚ուզէ մտածել ընդհանրապէս սփիւռքներու, եւ ոչ՝ յատուկ անունին մասին այն կարողական... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԴԵՐԵՆԻԿ ԴԵՄԻՐՃԵԱՆԻ
ՅՈՎՆԱՆ ՄԵԾԱՏՈՒՆ
ԹԱՏՐԵՐԳՈՒԹԻՒՆԸ` ՄԷԿԴԱՐԵԱՅ
ԱՌԵՂԾՈՒԱԾԻ ՄԻՋՈՎ

ՌԱՖԱՅԷԼԵԱՆ ԿԱՐԻՆԷ

 Դե­րե­նիկ Դե­միր­ճե­ա­նի ստեղծա­գոր­ծու­թիւ­նը դեռեւս խորհր­դային տարինե­րին հան­գա­մա­նօ­րէն ուսումնասիրո­ւել, հրա­տա­րա­կո­ւել եւ բազմիցս վերահրա­տա­րա­կո­ւել է: Ա­կադեմական հրա­տա­րա­կու­թիւնը կազմում է 14 ստո­ւար հա­տոր: Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԿՐԹԱԿԱՆ ԵՒ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ
ՀԱՐՑԱԴՐՈՒՄՆԵՐԸ
ՀԱՅ ԳՐՈՂՆԵՐԻ
1918-1920 ԹՈՒԱԿԱՆՆԵՐԻ
ՆԱՄԱԿԱԳՐՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ

ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ ՔՆԱՐԻԿ

 Առաջին Հանրապետութեան շրջանը մեր ժողովրդի համար բարդ ու հակասական, բայց եւ միաժամանակ՝ նուիրական ձեռքբերումներից մէկն էր նշանաւորում: Վերջապէս, վեցդարեայ պետականազուրկ մեր հաւաքականութիւնը Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՀԵՐՔԵԼ ՈՐ ՍՏԱՆՁՆԵԼ

ԿԻՒԼԼԻՒՃԵԱՆ ՅԱԿՈԲ

 Կան այլազան տեսութիւններ գրական եւ անշուշտ լեզուական իրականութենէ մը ներս գրողի մը առկայութեան, գրութեան ներկայութեան, ընթերցողի համահեղինակութեան եւ այլ միջանկեալ վիճակներու մասին։ Յստակ է սակայն, որ ընթերցման անհատական փորձառութենէն անդին կայ գրողի արտադրութեան լեզուական համայնքի մը կողմէ ընկալման հարցը, այն իմաստով որ... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԳՐԻԳՈՐ ՊԸԼՏԵԱՆԻ ՎԻՊԱԿԱՆ ԱՐՁԱԿԻՆ ԱՌՋԵՒ

ՔԻՒՐՔՃԵԱՆ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ

1 ՊԱՏՈՒՄԸ՝ ՊԱՏՈՒՄԷՆ ԱՆԴԻՆ, Ի ՍԿԶԲԱՆԷ
Պըլտեանի արձակին ծննդավայրը առաջին քսանամեակի քերթողական գործերն են, ուր ան կ՚երեւի յաճախ «բանաստեղծական»ին հետ տողընդմէջ, բայց ուր միանգամայն, շատ կանուխէն, խնդրարկուած-մերժուած են ասոնց աւանդական սահմանումները, նաեւ՝ երկուքի անջատումը։ Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԲԱԼԱՍԱՆ ՄԸ ԴԻՒՐԻՆ
ՅՈԳՆՈՂ ԹԱՐԳՄԱՆԻՉԻ ՄԸ ՀԱՄԱՐ

ՄԱՆՈՒԿԵԱՆ ՃԷՆԻՖԸՐ

 «Cinquante ans de littérature arménienne en France» («Ֆրանսայի հայ գրականութեան յիսուն տարիներ») հատորը կը կարդամ իբրեւ հայ գրականութեան նախաճաշակս զարգացնող ճոխ ցուցակ մը։ Երբ անհանգիստ կը զգամ հայերէնէ անգլերէն թարգմանութիւն մը վերջացնելէ ետք, երբ կը ձանձրանամ Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԲԱՌ, ՊԱՏԿԵՐ, ԺԱՄԱՆԱԿ

ԱՆՄԱՀՈՒՆԻ ՀՐԱՅՐ

«Փայլուն պատկեր
        անշարժ
            կը կենար մակերեսին վրայ
             կը կապուէր բոլոր
     մակերեսներուն
                 խորութեան խաբկանքով≫
...
ՐԱ — Եւ միւս գիրքերը, ամէն անգամ որ պատում... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՁԱՅՆ-ՊԱՏԿԵՐ-ՊԱՏՈՒՄ

ԳԱՐԱՄԱՆՈՒԿԵԱՆ ՆԱԶԻԿ ՆԱԹԱԼԻ

Գրիգոր Պըլտեանի երեք պատումները՝ «Սեմեր», «Հարուածը» եւ «Նշան», լոյս տեսան «Գիշերադարձ»ի առաջին հատորով, 2012-ին։ Այս ինքնակենսագրական երեք պատումներով կը սկսի Գրիգոր Պըլտեանի «Գիշերադարձ» գրական լայն աշխատանքը, որուն արդէն ութը հատորները տպագրուած են։ Պատումներուն վայրը Պէյրութի Հայաշէնի բլուրն է, ուր կ՚ապրին օսմանեան տարբեր գաւառներէ հասած վերապրողներ։ Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԶԱՐԵՀ ՈՐԲՈՒՆԻ՝ ԻՐ ՍԵՓԱԿԱՆ ԽՕՍՔԵՐՈՎ

ՄԱՆՈՒԿԵԱՆ ՃԷՆԻՖԸՐ

Զարեհ Որբունին իր ժամանակէն առաջ ապրած գրող մըն է։ 1960-ական եւ 1970-ական թուականներուն, իր գործերուն ամենէն մեծ ալիքը կը զուգադիպէր հայ ընթերցողներու թիւի անկումին, եւ հետեւաբար, ան քիչ կարդացուած կը մնար իր կեանքի ընթացքին։ Ֆրանսայի մէջ (անոր բնակավայրը 1922-էն մինչեւ մահը՝ 1980-ին), մտաւորականներ կը գնահատէին Որբունին... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԳՈՒՐԳԷՆ ՄԱՀԱՐԻԻ
ԵՐԿԵՐԻ ԼԻԱԿԱՏԱՐ ԺՈՂՈՎԱԾՈՒն

ՄԱՏԹԷՈՍԵԱՆ ՎԱՐԴԱՆ

Երկերու քննական հրատարակութիւններ կատարելու սովորութիւնը, շատ մը այլ բաներու շարքին, գրեթէ ամբողջութեամբ կորսնցուցեր ենք Սփիւռքի մէջ, թէեւ ժամանակին աւելի շատ նման աշխատութիւններ կը կատարուէին եկեղեցական ոլորտին մէջ, առաւելապէս սահմանափակուած՝ մեր մատենագրական երկերուն։ Հին շրջանի կողքին, արդի գրականութեան պարագային նման Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՀԵՆՐԻԿ ԷԴՈՅԵԱՆԻ ՅԵՏԳՐՈՒԹԻՒՆԸ

ՆԻԿՈՂՈՍԵԱՆ ԱՐՔՄԵՆԻԿ

Երբ 2001 թուականին լոյս տեսաւ Յետգրութիւն ժողովածուն, որն իր բնոյթով ընտրանի էր եւ ամբողջացնում էր Հենրիկ Էդոյեանի բանաստեղծական նկարագիրը, թւում էր՝ նա «փակում» է իր հաշիւները բանաստեղծութեան հետ, յամենայնդէպս՝ սեփական ստեղծաբանական տարածութեան ամփոփում էր դա ենթադրում: Մանաւանդ, իմ կարծիքով, նոյնիսկ գրութենական գոյութեան պարագային... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՅԱԿՈԲ ՕՇԱԿԱՆԻ ԿՆՔԱՀԱՅՐԸ

ԹԻՒՖԷՆՔՃԵԱՆ ՎԻԳԷՆ

Սփիւռքահայ թատերագիրներու վտիտ ցանկին մէջ, Օշական թատերագիրը թատերախումբերու եւ բեմադրիչներու ուշադրութիւնը հազիւ թէ հրաւիրած է իր վրայ ցարդ, հակառակ հեղինակին յօրինած շուրջ 15 թատերախաղերուն։ Թէեւ անոնցմէ մէկ քանին արժանացած են ցանցառ բեմադրութիւններու, Օշական թատերագիրը կը շարունակէ մեծաւ մասամբ հայկական բեմերէն բացակայիլ տակաւին։ Ըստ Վահէ Օշականի, այս... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԸՆԿԵՐՈՒԹԻՒՆ, ՍԷՐ ԵՒ ԳՐԵԼՈՒ ՄՂՈՒՄԸ ՔՐԻՍՏԻԱՆ ԲԱՏԻԿԵԱՆԻ ՄԵՏԱՂԷ ԵՐԱԶՆԵՐ ՎԷՊԻՆ ՄԷՋ

ԱՐԼԷՆ ՃԵՍԻ

 Առաջին ընթերցումս աւարտելէ ետք, որոշեցի Քրիստիան Բատիկեանի Մետաղէ երազներ վէպին մասին գրել՝ մէկ տարի առաջ (այո, մէկ տարի պէտք է անցնի որ միտքերս ու տպաւորութիւններս մարսուին, սառին ու ձեւաւորուին, առաւել՝ երկու ընթերցում եւս)։ Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՎԵՀԱՆՈՅՇ

ԵՐԱՄԵԱՆ ՄԱՐՈՒՇ

Վեհանոյշ Թեքեան որպէս բանաստեղծուհի ի յայտ կու գայ համեմատաբար անջրդի շրջանի մը, 1969ին, երբ երկար ժամանակ Սփիւռքէն ձայն մը, մանաւանդ՝ երիտասարդ, չէր լսուած:
Իր առաջին գիրքը՝ Կապոյտ Ապրիլ, ցնցիչ յայտնութիւն մըն էր, հակառակ անոր, որ Թեքեան արդէն ծանօթ անուն դարձած էր մամուլին մէջ իր յաճախակի երեւումներով:
Այդ օրերուն թէեւ Սփիւռքի կամ Սփիւռք... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԻՆՉ ՈՐ ՏԵՍՆՈՒԵՑ

ՂԱԶԱՐԵԱՆ ԹԱԳՈՒՀԻ

 «...մի՛ կարդար, տե՛ս»-ասում է հեղինակը՝ ընթերցողին յանձնելով իր նոր գիրքը՝ վերնագրուած Ինչ որ չես տեսներ։ Ինքը՝ հեղինակը պնդում է, որ «դժուար ասելին կամ լռելին» այս գրքի մասն են կազմում, ես պիտի յաւելեմ՝ դժուար տեսանելին կամ անտեսանելին է գրքի շարժիչ ուժը։ Այստեղից էլ ահա հակասութիւնը, գիրքն ինքն իրեն ներկայացնում է իբրեւ մի բան, որը տեսանելի չէ՝ ինչ որ չես... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԳԵՂԱՐՈՒԵՍՏԱԿԱՆ ԱՐՁԱԿԻ ԱՐՈՒԵՍՏԸ*

ԹԻՒՖԷՆՔՃԵԱՆ ՎԻԳԷՆ

1880-1910 երեսնամեակի անգլիական թէ ամերիկեան գրականութեան ամենէն ցայտուն դէմքերէն մէկն է Հենրի Ճէյմզ։ Ծնած էր Նոր Եորք 1843-ին. 1869-ին կը հաստատուի Անգլիա, ուր կ՚ապրի մինչեւ իր մահը 1916-ին։ Հեղինակն է տասնեակներով վէպերու, վիպակներու եւ պատմուածքներու, որոնցմէ ամենէն ուշագրաւ խորագիրներն են What Maisie Knew (1897), Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԿԻՆԵՐԸ՝ ՎԵՀԱՆՈՅՇ ԹԵՔԵԱՆԻ ԷՋԵՐՈՒՆ ԸՆԴՄԷՋԷՆ

«Լիբանանի մէջ... դիցուհիներ ոտաբոպիկ կը շրջէին հին երգերը շալերու պէս իրենց մարմիններուն փաթթուած...»
Վեհանոյշ Թեքեանի գործերուն մէջ այս նոյն կիներուն զանազան տարբերակները կը ճեմեն: Անոնք կ’անցնին էջէ էջ, կը ցատկռտեն տողէ տող. կը պահուըտին երկար ատեն, յայտնուելու համար կրկին՝ այլ էջի մը անկիւնը: Հին երգերը, նորերու հետ շաղախուած՝ կը յամենան զիրենք փաթթող շալերուն մէջ: Անոնք երբեմն լուռ են. հազիւ լսելի.. Կարդալ աւելին