Արամ Մամիկոնեան

ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

Սեւ այրի

 

ու ես, սէր իմ, յանկարծ քեզնով եմ լցւում, ոնց որ գիշերը ուրուականներով,
չկայ ոչինչ աւելի բացայայտ, քան այս թանձր մութը,
ու ես լուսնի գունատ հանդերձներում ցանցեր եմ նետում՝
որսալու համար քո մի շարժումը, խոնաւը շնչիդ

հարցնէիր ինձ սիրոյ վայրը,
ու ես քեզ զբօսնելու կը տանէի մարմնիս արահետներով,
ուր դու հնագէտի ձեռքերով կ՚ուսումնասիրես
աչքերն այս՝ երկու տխուր ջրափոսեր,
յետոյ թեք սարահարթերը պարանոցիս,
քիչ աւելի ներքեւ կը մագլցես բլուներն
ու կ՚անցնես որովայնիս բաց լանդշաֆտով՝
գտնելու համար իմ մէջ սկիզբն ամէնի

ողջ գիշեր գլխիվայր ճօճւում եմ անհեթեթութեան մէջ,
կեանքս՝ թելից կախ,
իսկ գիշերից աւելի երկար ձգւում է սպասումը,
որքան դանդաղ են ժամերը, ու որքան կիսատ եմ ես,
հպումներդ երկրաշարժում են աշխարհն իմ ու հեռանում,
ու թող որ անասելի հեռու ես,
բայց ես բարձրացնում եմ ձեռքս ու օրերի հեռանալն եմ ցոյց տալիս,
որ ապացոյցներն են քո գոյութեան
ու իրաւունքն իմ այս արատների

սովորում եմ, թէ ով ես դու ու մեկնւում քո ներկայութեան մէջ,
գետ եմ, որ պառկում է իր աղմուկի հետ համահունչ

ու եթէ ուզեմ Կիրկէի մերձափնեայ ժայռերին կը նստեմ, բառերով
                                                                                           թակարդներ կը հիւսեմ,
եթէ ուզեմ կասկածների, տագնապների վարագոյրը կողմ կը քաշեմ,
մի փեղկ կը բացեմ, գոգին բոյսեր ու լռութիւն կը դնեմ, եթէ ուզեմ,
ախ, սէր իմ, իմ հասցէն մի տուն է՝ գիշերուայ կէսին արթուն պատուհաններով
պատկերացրու միայն՝ ոնց է սէրն ինձնից յորդում,
ողողելով կեանքն ու դրանից յետոն,
եւ դու՝ հմուտ լողորդ,
եւ ես՝ ընդգրկուն կապոյտ, ինչպէս Կալիպսոն

ու այս կերպ յանկարծ մղձաւանջն է աւարտւում,
ու այս կերպ յանկարծ դու ես յայտնւում կապոյտի միջից,
սէր իմ, ճանապարհները խճճուել են ոտերիդ, այլեւս ոչ մի շարժում,
եւ ես պոկւում եմ իմ ստուերներից յաջորդ կատարեալ սպանութեան համար

 

մ.-ին

 

փորիր կրծքավանդակիս հողը,
սրտիս մի բուռ լճում ես խեղդել եմ իմ ողջ կոպտութիւնը,
սէրն իմ՝ դաշտային փուշ, տարածուել է սրունքիդ, ճանկռում է,
ուզում է՝ տեսնես,
թէ ինչպէս են հեռանում երկրաշարժուող առաւօտները, ու ամէն մէկի մէջ դու ես,
քեզ կ՚ասեն՝ սիրունիկ ես,
քեզ թռչնակ կ՚անուանեն,
բայց յիշիր, որ առաջինը վաղանցիկ է, իսկ երկրորդը՝ խելքից դուրս տխուր

ա՜խ, բառեր, բանաստեղծական ստրիպտիզ, հոգու ցաւը կը բուժեն մի օրում,
ծառն աւելի իմաստուն է.
երբ ձմեռն անցնի, նորից բոյն հիւսիր վէրքի խորը ափսէում,
աչքիդ որսացանցում՝ համաչափութիւնը մեր երեսների,
ինչի՞ մասին կարող ենք զրուցել,
մահուա՞ն,
անպոչ մի ջրահարսի՞,
ինչպիսի՜ տրտմութիւն, ծնօտները մեզ դեռ չեն պոկոտել

եւ ինչպիսի՜ ուրախութիւն՝ ջնջուել տասնեակ յիշողութիւնների միջից,
թոյլ տալ, որ ոտնահետքերն առանց մեզ շարունակեն լճափի մեր զբօսանքը,
դեռ երէկ քամոտ մատներդ քանդում էին դէմքիս աւազը,
իսկ այսօր այնտեղ,
ուր տարածւում են քո ժպտալու պարզ պատճառները,
ես ցաւոտ կապտուկ եմ,
արեան մի բիծ՝ կաշուիս սպիտակ կտաւին

ինձ տանջողը անընդհատ վերադարձն է դէպի նոյն ձայնը, նոյն ձեռքերը,
նոյն սարսափելի հերթականութիւնը եղանակների,
եւ, օ՜, հրաշք՝ մաշկս ծերանում է, սպիներս՝ ոչ,
դու հարցնում ես ու մատով դիպչում մենակութեան իմ թաքուն նշաններին,
էս մեկը ամառային ճամբարում արեցի, էս մէկը՝ երբ տասնեօթ էի,
բայց կարեւորը քո մի շունչն է, քո մի հպումը, քո խուփ կոպերը
                                                                                                 երջանկութեան պահին

տարին դանդաղ այրոցով պոկում է մաշկդ,
հիմա դու էլ բոժոժ չես՝ ալպիական սպիտակեղէնի
                                                                    գրկախառնութիւնների մէջ,
մի թեւդ՝ սեւ, միւսը՝ ամպ, դու թռչում ես դէպի խոշորաչեայ կովերը,
որ քիչ հեռւում որոճում են իրենց կանաչ հանգստութիւնը՝
սպանդանոցի մթութեանը հնազանդ,
թէ իսկ ես լճափին քո վերջին ոտնահետքն եմ, ալիքից յետոյ կը մաքրուեմ

 

է.-ի հետ խաղալիս

 

թափանցիկ մատդ՝ լոյսի շերտ, որ իջնում է դէմքիս վրայ,
ու ճիչդ պայթում է օդում իբրեւ հրավառութիւն,
արեան փոթորիկներ են, մոխիր ու ոսկոր,
եւ մէջքս բացւում է քո վրայ անձրեւանոցի պէս,
այն կը պաշտպանի քեզ ու փուլ կը գայ,
ես հպւում եմ քո վարդագոյն կոպին, ու աչքդ բացում է իր թաւշէ
                                                                                                    ծաղկաթերթերը,
ես հող եմ քեզ համար, որ փաղաքշեմ արմատներդ իմ խոնաւ երազներով

դու կը լինես տասնութ տարեկան ու միայնակ,
դու կը սիրես պատուհանագոգից թափուող լռութիւնը,
ու մայրամուտին երակներիդ միջով հրաշք տղաներ կը վազեն,
իսկը՝ հերակլեսներ ու դաւիթներ,
եւ ի՞նչ հրեշտակներ կը քնեն թէյիդ բաժակում,
ի՞նչ թռչուն կը նստի ցուցամատիդ բարակ ճիւղին,
ո՞ւմ ուսին կը յենես մղձաւանջներից փոշոտուած ճակատդ,
երբ ես կծկուած կը լինեմ ինչ-որ մի լճի ցուրտ որովայնում

ափդ՝ ափիս,
քո ձկնային շնչառութիւնն ինձ ստիպում է մամռակալել,
մի՛ նայիր իմ աւերուածութեանը,
մաշկիցս խաղաղութեան դրօշակներ մի՛ կտրտիր,
ժամանակը նաւ էր, որ վերցրեց ինձ մի անգամ,
ու հիմա ամէն օր հեռացնում է քեզանից

քեզ պատմել եմ փայտէ ձկան մասին, որ մի անգամ խորտակուել էր երազում,
դա իմ յստակ մակերեսն է, որ քանդում է ուրուագծերն իր, ու իմ աչքը՝
դատարկ անդունդ,
բայց ճիշդ է նաեւ այն, որ ինքնամոռաց սիրահարուած եմ,
որպէս գթութիւն՝ բոլորի վրայ միապաղաղ թափուող մահուան կաթիլներին,
պստօ, ես արդէն գիտեմ,
որ տարին՝ սպի, ու ցուրտը հաստ կեղեւ է ծնում

դու հայելի ես ինձ համար՝ արտացոլող տեմպն իմ ծերացող ոսկրի,
ափսոս՝ արմատ չեմ ես, որ ծածկեմ ինձ հողով,
ու մատիս ծայրից կրկին կանաչ ծիլեր բարձրանան,
որքան հրաշալի է մեր այս պահի չթարգմանուող լռութիւնը
կամ լուսինը, որ աստծոյ մատնահետքն է պատուհանի սառած այտին

դէմքիդ կաւճէ հանդարտութիւն է իջնում ու մի բարակ ստուեր՝ կզակիդ
                                                                                                                  փոսում,
ո՞ւմ մահն են գուժում եկեղեցու մռայլ զանգերը,
ո՞վ է մատների ջերմ բարձիկներով իջեցնում կոպերը մեր,
մեռեալ քուն, մեռեալ քուն,
ճեղքող ցաւ, մի երկրաշարժ ու վե՛րջ

ԾԶ. Տարի, 2017 թիւ 4

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Վեհանոյշ Թեքեան
յաջորդ
ԱՆՏԻՊ