Խաչիկ Տէր Ղուկասեան

ՔԱՆԻ ՄԸ ՏՈՂՈՎ (Դ)
ԿԱՐՃ, ԱՒԵԼԻ ԿԱՐՃ ԵՒ
ՄԱՆՐ ՊԱՏՄՈՒԱԾՔՆԵՐ

Անթալիա

­     2011 թո­ւա­կա­նի ա­ռա­ջին կի­սուն, Հա­յաս­տա­նէն Թուր­քի­ա այ­ցե­լած 25,295 զբօ­սաշր­ջիկ­նե­րէն մէկն ալ ի­նք ե­ղաւ: Դժ­բախ­տա­բար, 2010ին պիզ­նե­սը թոյլ չէր տո­ւած, որ բա­րե­կամ­նե­րու եւ թու­րիս­տա­կան գրա­սե­նե­ակ­նե­րու կող­մէ գո­վա­բա­նո­ւող ար­ձա­կուրդ­նե­րու փա­թե­թը ձեռք ձգէր իր 23,423 հայ­րե­նա­կից­նե­րուն նման: Սա­կայն յա­ջորդ տա­րի, ե­րբ բախ­տը բե­րաւ եւ Թուր­քի­ա այ­ցե­լեց,նա­խորդ տա­րո­ւան հետ  բաղ­դա­տած՝ այ­ցին գի­նը ո­ւթ տո­կո­սով յա­ւե­լում մը ար­ձա­նագ­րած էր: Խոր­քին մէջ գան­գա­տե­լիք ո­չինչ ու­նէր. փա­թե­թը շատ ա­ւե­լի ճոխ ու ա­ժան էր, քան Սե­ւա­նի ա­փին ե­րկ­շա­բա­թե­այ ար­ձա­կուրդ­նե­րու այ­լընտ­րան­քը: Լա՜ւ հանգս­տա­ցաւ ծո­վա­փին: Վե­րա­դարձն ալ նոյն­քան հա­ճե­լի ան­ցաւ, ո­րով­հե­տեւ հանգս­տա­վայ­րը`ո­ւր փո­խադ­րա­կառ­քը կանգ ա­ռաւ, շատ տպա­ւո­րեց զինք իր ա­ռաջ­նա­հերթ ու քա­ղա­քա­կիրթ հիւ­րա­սի­րու­թե­ամբ, պան­դո­կով, ճա­շա­րա­նով, նոյ­նիսկ այն հին համ­մա­մով, ո­ւր ի­րեն խոր­հուրդ տրո­ւած էր ան­պայ­ման այ­ցե­լել, սա­կայն զանց առ­նո­ւած էր այն յա­ւե­լե­ալ ման­րա­մաս­նու­թիւ­նը, որ այդ համ­մա­մը դա­րեր շա­րու­նակ ե­կե­ղե­ցի ե­ղած էր: 

 

Smartphone

 

­     Երբ վեր­ջին  նո­րոյ­թի եւ բարձր տեխ­նո­լո­գի­այով օժ­տո­ւած իր բջի­ջայի­նը գնեց եւ ա­նոր հետ վեր­ցուց ֆիք­սո­ւած սա­կով ամ­սա­կան փա­թե­թը, նո­ւէր ստա­ցաւ ան­վճար հա­ղոր­դակ­ցու­թե­ան րո­պէ­նե­րու պատ­կա­ռե­լի քա­նակ մը: Բ­ջի­ջային հե­ռա­խօ­սը վեր­ջա­պէս ու­նե­ցաւ: Մնաց զրու­ցա­կից գտ­նե­լը:

 

Jesus Christ Superstar

 

     Forth Worth-ի պա­տո­ւե­լին ու­զեց ա­մե­նէն յե­ղա­փո­խա­կա­նը ըլ­լալ Փր­կի­չին խօս­քը տա­րա­ծե­լու գոր­ծին մէջ: Հա­ւա­տա­ցե­ալ­նե­րը ա­նակն­կա­լի ե­կան, ե­րբ ե­կե­ղե­ցի մտ­նե­լով տե­սան Թրաշ ե­րաժշ­տու­թե­ան հան­րա­ծա­նօթ նո­ւա­գա­խումբ մը, որ այդ օ­րո­ւան ա­ղօթք­նե­րը պի­տի մեկ­նա­բա­նէր: Տի­րոջ փա­ռա­բա­նու­թիւ­նը բա­ցա­ռիկ յա­ջո­ղու­թե­ամբ պսա­կո­ւե­ցաւ: Ե­կե­ղե­ցին ու բա­կը լե­ցո­ւե­ցան ե­լեկտ­րո­նային կի­թառ­նե­րու ձայ­նե­րով եւ Ա­լէ­լո­ւի­ա ռաքն­ռո­լող խան­դա­վառ ե­րի­տա­սար­դու­թե­ամբ: Ի­նչ որ պա­տո­ւե­լի­ին հա­շիւ­նե­րուն մէջ չկար, պա­տա­րագ/­նո­ւա­գա­հան­դէ­սէն յե­տոյ ա­մէն ի­նչ ջար­դուփ­շուր ը­նե­լու սո­վո­րու­թիւնն էր: Պայ­մա­նագ­րու­թե­ան մէջ նման ար­գելք չէր նշո­ւած եւ ե­րբ հա­մա­տա­րած հիս­թե­րի­ային մէջ փոր­ձեց մի­ջամ­տել քա­րու­քանդ ե­ղող ե­կե­ղե­ցի­էն բան մը փր­կե­լու հա­մար, հրաշ­քով փր­կո­ւած ե­լեկտ­րո­նային կի­թառ­նե­րէն մէ­կը ո­ւժ­գին թա­փով իր գլ­խուն ի­ջաւ եւ գան­կը եր­կու­քի բաժ­նեց: Մեռ­նե­լէն ա­ռաջ ա­ռի­թը ու­նե­ցաւ զինք սպան­նո­ղին ի­նք­նու­թիւ­նը ճանչ­նա­լու. զոյգ մը ա­տե­լա­վառ աչ­քեր ո­րոնք դժո­խային բերկ­րանք մը կ’ար­տա­ցո­լաց­նէ­ին…

 

Harold Camping

­

     Երբ եր­րորդ ան­գամ ըլ­լա­լով ձա­խո­ղե­ցաւ նա­խա­տե­սել աշ­խար­հի վեր­ջը, ու իր յայ­տա­րա­րած օ­րէն ու ժա­մէն յե­տոյ ա­մէն մարդ շա­րու­նա­կեց իր ըն­թա­ցիկ կե­ան­քը, նոյն այդ գի­շե­րը հայ­րը գե­րեզ­մա­նա­տու­նէն իր մօտ այ­ցե­լու­թե­ան ե­կաւ.
     – Ծօ է­շի կտոր, յա­ւի­տե­նա­կան հան­գիստս խան­գա­րե­ցիր: Տե­ղէս չել­լեմ ը­սի՝ չե­ղաւ: Յի­մա՛ր, ամ­բողջ կե­ան­քիդ մէջ մէկ ա­ռա­ւել մէ­կը չկր­ցար լու­ծել, թո­ւա­բա­նու­թե­ան պատ­ճա­ռով մար­դու պէս դպ­րոց մըն ալ չա­ւար­տե­ցիր: Ու­զե­ցիր ե­կե­ղե­ցի բա­նալ, պի­րա­տէր ըլ­լալ, պիզ­նե­սիդ օգ­նե­ցի, ը­սի խել­քը գլու­խը ե­կաւ, խօ­սիլ գի­տէ, ռա­տի­ոյի ծրա­գիր սկ­սար, մէ­ջէն կ՚ել­լէ­իր կոր, հան­գիստ կը մեռ­նիմ ը­սի, բե­րա­նը ա­նօ­թու­թե­նէն պի­տի չհո­տի… Ու­լան ան­դի աշ­խարհ եր­թալս սպա­սե­ցի՞ր որ կե­նէ պե­լայի մէջ իյ­նաս: Ան ալ բան չգ­տար աշ­խար­հի վեր­ջա­նա­լուն օ­րը եւ ժա­մը հա­շո­ւե­լու ե­լար…

 

All you can pay massage

 

­     Մեր­սու­մի ո­րե­ւէ մո­լի­ի նման գի­տէ որ ո­՛չ մէ­կու­կէս ժա­մը, ո­՛չ ալ չորս կամ վեց ձեռ­քե­րով մեր­սու­մի տար­բե­րակ­նե­րը կր­նան բա­ւա­րա­րել իր մարմ­նի պա­հանջ­նե­րը: Հե­տե­ւա­բար, ե­րբ մեր­սու­մի բարձ­րո­րակ spa մը կը ծա­նու­ցէ իր նոր ծա­ռա­յու­թիւ­նը, ո­րուն հա­մա­ձայն մեր­սու­մի ժա­մը կ’ո­րո­շէր ին­քը` յա­ճա­խոր­դը, եւ ձեռ­նար­կու­թիւ­նը կ՚ե­րաշ­խա­ւո­րէր մեր­սու­մի շա­րու­նա­կա­կա­նու­թիւ­նը, ա­ռի­թը չու­զեց փախց­նել:­
     Ինչ­պէս խմիչ­քի սի­րա­հար­ներն ու կի­սա­մաս­նա­գի­տա­ցած գի­նով­նե­րը կ՚ը­նեն pub-ե­րու night club-նե­րու եւ bar-ե­րու մէջ ի­րենց հա­շի­ւը բաց ձգե­լով, մեր­սու­մի ձեռ­նար­կու­թե­ան մօտ բաց ձգեց դրա­մատ­նային իր խնայո­ղու­թե­ան հա­շի­ւը, վար­կային քար­տե­րը եւ յա­տուկ պայ­մա­նա­գիր մը ստո­րագ­րեց, ո­րուն հա­մա­ձայն ձեռ­նար­կու­թիւ­նը յանձ­նա­ռու­թե­ան տակ կը մտ­նէր մերս­ման ա­նընդ­մէջ շա­րու­նա­կա­կա­նու­թիւ­նը ա­պա­հո­վե­լու, ի հար­կին մա­տու­ցե­լով նաեւ սնուն­դի հայ­թաթ­ման նման ծա­ռա­յու­թիւն­ներ:
     Յե­տոյ գոր­ծէն հրա­ժա­րե­ցաւ, ա­մէն ու­նե­ցա­ծը ծա­խեց, եւ եր­ջա­նիկ մուտք գոր­ծեց մերս­ման սե­նե­ա­կը եւ աչ­քե­րը փա­կե­լով մար­մի­նը յանձ­նեց ար­դէն գոր­ծի ան­ցած եր­կու վարժ ձեռ­քե­րու՝ այն­պէս ի­նչ­պէս հո­գին պի­տի յանձ­նէր զինք դրախտ ա­ռաջ­նոր­դող հրեշ­տա­կի մը:
     ­Թէ քա­նի՞ ժամ, օր, շա­բաթ թէ տա­րի ան­ցած է այդ է­քս­դա­զային պա­հէն չի գի­տեր: Մի­այն կը յու­սայ, որ հրեշ­տա­կը ա­ւե­լի կա­նուխ ժա­մա­նէ քան հար­կայի­նի պաշ­տօ­նե­ա­նե­րը, ո­րոնք պի­տի գան իր ար­դէն կա­սե­ցո­ւած վար­կային քար­տե­րու դի­զած պարտ­քե­րու մա­րու­մը պա­հան­ջե­լու:

 

Amatoury 114

 

     ­Խոր ծե­րու­թե­ան մէջ փորձ մը կա­տա­րեց վե­րա­դառ­նա­լու ման­կու­թե­ան բոյ­րե­րուն: Ե­րբ քթին մօ­տե­ցու­ցին ա­նու­շա­հո­տին շի­շը, ճմռթ­կո­ւած դէմ­քին վրայ ու­րագ­ծո­ւե­ցաւ սար­սափ մը, որ ա­հա­բե­կեց բո­լո­րը: Բնազ­դա­բար ձեռ­քը գլ­խուն տա­րաւ: Թէ­եւ գի­տէր որ մա­զե­րը շա­տոնց թա­փած է­ին, բայց չկր­ցաւ յու­սա­հա­տու­թե­ան սր­տաճմ­լիկ ար­տա­յայ­տու­թիւ­նը զս­պել: Աչ­քե­րը յա­ւի­տե­ան փա­կեց, վե­րապ­րե­լով ման­կու­թե­ան սար­սա­փի ժա­պա­ւէ­նը, ո­ւր հայ­րը, ան­տե­սե­լով իր եր­կար մա­զեր ու­նե­նա­լու ա­ղա­չան­քը, կը ստի­պէր ի­րեն, որ եր­թայ սափ­րի­չին մօտ, գլու­խը յանձ­նէ Հա­ճի­ին, լսէ հա­զա­րու­մէկ պատ­մու­թիւն­ներ, ո­րոնք զինք չէ­ին հե­տաքրք­րեր եւ ար­ցունք­նե­րը հա­զիւ զս­պէ,  ան­դրա­դառ­նա­լով թէ ի­նչ­պէս մա­զե­րը զոհ կ’եր­թային մկ­րա­տի ան­խնայ հա­րո­ւած­նե­րուն ու ան­շունչ դի­ակ­նե­րու նման կը փռո­ւէ­ին գե­տին՝ նե­րո­ղու­թիւն խնդ­րե­լով իր­մէ: Յե­տոյ, ե­րբ կար­գը գար ծոծ­րա­կի ա­ղո­ւա­մա­զե­րուն, ա­նոնց ար­մա­տախլ­ման սա­տա­նա­յա­կան նպա­տա­կով ստեղ­ծո­ւած մե­քե­նային պաղ հպու­մէն չու­շա­թա­փե­լու հա­մար կը յի­շէր աչ­քե­րուն գո­ցո­ւի­լը, ո­րոնք կը  բա­նար մի­այն ե­րբ սանտ­րի վեր­ջին հա­րո­ւա­ծին հետ  լսէր «ա­նուշ, նայի­ման»ը: Շուր­ջը իր թշո­ւառ վի­ճա­կով հա­ճո­յա­ցող ժպիտ­ներ է­ին, մինչ զինք թու­նա­ւո­րե­լու նպա­տա­կով ե­րե­սին սրս­կո­ւած ա­ժան­նոց Օ տը քո­լո­նի սիրտ խառ­նող հո­տը կ’ո­ղո­ղէր իր է­ու­թիւ­նը… Հայե­լի­ին մէջ կ’ե­րե­ւէր ի կի­րա­կի ա­ռա­ւօ­տե­ան պա­տա­րա­գին հա­մար պատ­րաստ մա­նու­կին սափ­րո­ւած, խնա­մո­ւած, սանտ­րո­ւած դէմ­քը, ո­րուն ան­մե­ղու­թե­ան այն­պէս ալ եր­բեք չհա­ւա­տաց: 

 

“Soy el sueño de un hombre muerto” (Bruno Lazzaro)

 

     Կ’ե­րա­զէր, բայց ե­րա­զը իր ա­ւար­տին չհա­սած յան­կար­ծա­մահ ե­ղաւ:
     ­Նոյն ե­րա­զը հի­մա մղ­ձա­ւանջն է բո­լոր ա­նոնց՝ ո­րոնց քու­նին մէջ կը յայտ­նո­ւի: Կը սպա­սէ որ ա­նոնք ե­րա­զը իր ա­ւար­տին հասց­նեն, որ­պէս­զի ի­մա­նայ այն ի­նչ որ ի­րեն հա­մար ծրագ­րած էր ի­րեն ծնունդ տո­ւած քու­նը:

 

Global Warming

 

­     Տօ­թը այն­քան հեղ­ձու­ցիչ էր այդ օր, որ շն­չե­լու հա­մար մաս­նա­ւոր ճիգ պէտք է ը­նէր:
     Ե­րե­կոյե­ան նոր մի­այն թե­թեւ զե­փիւռ մը զգաց դէմ­քին: Վեր­ջա­պէս քիչ մը զո­վա­նա­լու մտա­ծու­մը ապ­րու­մի չվե­րա­ծո­ւե­ցաւ սա­կայն: Կար­ծես դժոխ­քէն  փր­ցո­ւած կրա­կէ գն­դիկ­ներ է­ին, ո­րոնք դէմ­քին բա­խե­ցան: Դէմ­քը ծած­կեց, բայց ձեռ­քե­րը այ­րե­ցան: Շուր­ջը ա­նա­պատ էր, պա­հո­ւը­տե­լու տեղ չկար:
     Մա­զե­րը ար­դէն բռն­կած  է­ին, զե­փիւ­ռը վե­րա­ծո­ւած էր խենթ քա­մի­ի եւ մոխ­րա­ցած մարմ­նին փո­շին կը խառ­նէ ան­կեն­դան շր­ջա­պա­տին:

 

Bartleby-ե­ան խոր­հուրդ գրող­նե­րուն

­

     Իւ­րա­քան­չիւր տա­ղան­դա­ւոր գրող եր­բեք չի կորսնց­ներ նա­խընտ­րու­թե­ամբ չգ­րե­լու պա­տե­հու­թիւ­նը:

 

­Հեղ­ձու­ցիչ

­

     Ա­մառ­նային տե­ղա­տա­րափ ան­ձրե­ւոտ ա­ռա­ւօտ  մը, գոր­ծի շտա­պող քաղ­քե­նի­նե­րով լե­ցուն գնաց­քին մէջ, գի­նով դա­տար­կա­պոր­տը ի­նք­զին­քէն ե­լած կը պո­ռայ որ պա­տու­հան մը բա­նան, քա­նի որ ան­տա­նե­լի էր զինք խեղ­դող` նոր լոգ­ցած, մաք­րո­ւած, օ­ծա­նե­լիք­նե­րով թար­մա­ցած մար­մին­նե­րէն ե­կող ան­մարդ­կային հո­տը:

 

Exodus

 

­     Մով­սէ­սը հաշ­տո­ւած էր իր ճա­կա­տագ­րին հետ: Ար­դէն այ­լընտ­րանք չու­նէր: Խոս­տա­ցո­ւած եր­կի­րը պի­տի չտես­նէր: Ժո­ղո­վուր­դը ա­պա­հով կեր­պով պի­տի ան­ց­նէր ծո­վէն ան­դին, բայց ի­նք ծո­վա­փին պի­տի մնար եւ թո­շա­կի պի­տի ան­ցնէր: Ծո­վը ան­ցնե­լու հա­մար ժո­ղո­վուր­դին վճա­րած տուր­քէն հա­մեստ բա­ժին մը ի­րեն մնա­ցած էր եւ կը ծրագ­րէր ա­նով ար­ժա­նի հան­գիս­տի ան­ցնիլ: Թե­րեւս նոյն այդ ծո­վա­փին: Բայց ի­նչ­պէս դա­րեր յե­տոյ Mel Brooks-ը պի­տի բա­ցա­յայ­տէր, ստի­պո­ւե­ցաւ ծո­վը բա­նա­լու հա­մար բարձ­րա­ցու­ցած թե­ւե­րը վեր պա­հել, ո­րով­հե­տեւ եր­կու ա­ւա­զակ իր կռ­նա­կին դրած է­ին ի­րենց զէն­քե­րը “and keep them up” ը­սե­լով: Ե­րբ թե­ւե­րը վար ա­ռաւ, ա­ւա­զակ­նե­րը կոր­սո­ւած է­ին եւ  ի­րենց հետ տա­րած իր քսա­կը:
     Հա­ւա­նա­բար մե­ռաւ լքո­ւած ու աղ­քատ:

 

 ­Քա­շէ քի­թէդ տուր

 

     ­Հա­մա­ցան­ցին մէջ կար­դաց թե­մային վե­րա­բե­րե­ալ ա­մէն բան որ գրո­ւած էր, ե­՛ւ բա­ցա­սա­կան, ե­՛ւ դրա­կան: Կայ­քէ­ջե­րուն վրայ հա­մե­մա­տեց ա­ռա­ջար­կո­ւած մակ­նիշ­նե­րը, բաղ­դա­տեց գի­նե­րը, թեք­նիք ման­րա­մաս­նու­թիւն­նե­րը, կար­դաց սպա­ռող­նե­րու կար­ծիք­նե­րը, գնորդ­նե­րու հար­ցում­նե­րը: Ի վեր­ջոյ ո­րո­շեց գնե­լի­քը՝ Aspire High-end Vaping Kit, “…a change you can taste”, ի­նչ­պէս կը հա­մո­զէր ծա­նու­ցու­մը: Այդ­պէս  էր, որ ծխե­լու սկ­սաւ, ա­ռանց շատ հասկ­նա­լու թէ ին­չու ի­րեն հարց կու տային թէ ար­դե­օք կը փոր­ձէր ծխե­լէ հրա­ժա­րի՞լ:

ԾԷ. Տարի, 2018 թիւ 4