Կարօ Արմենեան

Ահա կրկին

          նոյն ոտնձգութեան հետ դէմ յանդիման
          երբ մեկնած են

                      տարիները իրենց
                  խուժդուժ աճապարանքով

քեզի կ՚ըսեմ
կանգ առ

 

                      կանգ առ
                 քանի դեռ կրնաս պատժել

                       ծուլութիւնը

իր բոլոր դաւադիր նրբերանգներով

եւ կառչիլ ինքզինքիդ

 

ճանապարհները փակ են վաղուց
իրական է միայն այն ճանապարհը զոր դուն բացիր
քու ոտքերովդ
առտու իրիկուն
յամառօրէն
կոխկռտելով
սրբազան հողը

 

այդ կածանն է միայն որ գիտէ ոտնահետքերդ

                        իր սադայէլական
                               յիշողութեամբ

ան է միայն որ կրնայ քեզ տանիլ
քեզմէ անդին

մենք քալեցինք օր ու գիշեր լեռնային արահետներէն մեր ուսերուն
վրայ կրելով բաղադրամասերը

անոնք մեր գոյութեան բարդ շաղկապներն էին
մենք գիտէինք որ մեր ընկերները կը համրէին մեր քայլերը թաքստոցի
լռութեան մէջ

սպասելով մեր բեռներուն

որպէսզի

ի վերջոյ ի մի գային բոլոր անջատ կտորները մեր էութեան

եւ վերջապէս ծնէր

                        զէնքը
ան ծնէր մահ սփռելու իր վեհագոյն առաքելութեամբ

 

ծնէր
հզօր
անսակարկելի
դաժանօրէն վճռահատող
ու անվարան
աներկբայութեամբ

կեանքը ինչպէս որ է կարելի չէ ապրիլ տարտամ խղճով
ըսիր դուն

մահը պիտի մաքրէ ապականութեան եզրերը
որպէսզի կեանքը ըլլայ արժանի իր ապրողին

 

մեր երթը վերջ չունի
եթէ նոյնիսկ սպաննէք ցեղը
իր յետին պորտով
ըսիր
մահուան անկողնէդ

 

մեր երթը պիտի վաւերագրէ իմացեալ մահով շահուած գեղեցկութիւնը
միայն

մենք գիտենք թէ ինչպէս մեր ստորգետնեայ աշխատավայրերը
մեղուափեթակներու լռութեամբ եւ

                ճշգրտութեամբ կը գործեն
եւ կը ծնին
               դժոխային մեքենան

մեր օրերու
դառնադառն

               որովայնէն

 

այսպէս կոչեցիր զայն այդ գիշեր
Վիտոշի նախօրեակին

մեր հայրերու տառապանքը կը խօսի
մեր մայրերու խղճմտանքը իր ճշմարտութիւնը կը գոռայ
եւ մեր ռումբերը կ՚որոտան
ձեր բոլորին գանկերուն մէջ

 

Արդէն մերն է յաղթանակը

մենք գծած ենք մեր խօսից սահմանները արեան գնով
մենք որոշած ենք թէ ո՞վ պիտի ապրի այս սահմանէն ներս եւ

                ո՞վ պիտի գործէ սահմանէն անդին

                          սատանայակիր լեզուով

 

որ կրկին մերն է

Յայնմ ժամանակի թագաւորն յունաց Մօրիկ հրամայէ գրել առ
թագաւորն պարսից գիր ամբաստան

(այսպէս կ՚ըսէիր մեզի ցոյց տալով համարը ԳԺ գլուխէն)

խոտոր եւ անհնազանդ ազգ մըն են որոնք կան ի միջի մերում

 

խոտոր

     եւ անհնազանդ ազգ մը մարդոց որոնք կ՚ապրին ի միջի մերում եւ

 

պղտորեն

 

եկուր ես իմս ժողովեմ եւ ի Թրակէ գումարեմ

եւ դուն զքոյդ ժողովէ
եւ հրամայէ յԱրևելս տանիլ

 

եթէ մեռնին           մեր թշնամինե՛րը կը մեռնին
եթէ սպանանեն      մեր թշնամինե՛րը բնաջինջ կ՚ըլլան

եւ մեք կեցցուք խաղաղութեամբ

քանի որ
               (մեծամեծ եւ արեգակնափայլ արքայ)

եթէ անոնք իրենց երկրին մէջ ապրին

                մեզ հանգչել ո՛չ լինի

 

ես կը յիշեմ այն պահը երբ արցունքը սառեցաւ աչքերուդ մէջ

երբ

             վերջ գտած էր ամէն բան

եւ երբ մատեանը մեզի յանձնեցիր եւ քաշուեցար լեռն ի վեր քու վերջին
ապաստանդ
փնտռելու

 

Գիտցիր

Հայր

որ մատեանդ դեռ կ՚ապրի

գիտցիր որ այդ մատեանով գտանք հետքերը մեր երկրաւոր
ճշմարտութեան

              եւ ան անցաւ մեզմէ անդին
Ահաւասիկ նորէն
կանգնած ենք
նոյն ոտնձգութեան հետ դէմ յանդիման
եւ պատրաստ ենք մեր վերջին դնդերներով ու ջիղերով ու
իմաստութեան վերջին կոտորակներով կրկին գրաւելու մեր դիրքերը
Արաուլէն մինչեւ Մարութայ սար մինչև Հարտենպէրկ Շթրասը մինչեւ
Արաքս Պողոտայ եւ

 

մինչեւ լեռնանցքը Մռաւի

 

Հայր

եկած են նորերը
որոնք քու մատեանիդ տողերէն կը ձուլեն նոր բառեր

մեր բառերը գերաճած են եւ դարձած մեծըմբոստ զգայարան եւ այլեւս
չեն նմանիր
անցեալին

անոնք կերտած են նոր բնազանցութիւն
անոնք ձեւաւորած են նոր լեզու

անոնք ըմբոստացած են մեզի դէմ
եւ պատրաստ են պայթելու գիշերուան մէջ եւ ի վար բերելու

 

                     անճոռնի աշտարակը

 

մենք մեր հզօր փոքրամասնութիւնը ահա նորէն դրած ենք մեծամիտ եւ
ամբարտաւան եւ ստայօդ մեծամասնութեան դիմաց
եւ քաշած ենք գիծերը յստակ ու վճիտ
նոյն ոտնձգութիւնն է
որ կրկին
հանած է

         մեզ ոտքի

մատենիկներդ են որ կրկին մտած են ասպարէզ

քու ձուլած այրուձիդ է որ իր հողը կը պահանջէ

քու հողդ է որ ահաւասիկ վերստին կարծրացած է իր սրբազան
բարկութեամբ

որ նորզնոր սրբացած է իր հին սաղմով

որ նորզնոր ծառացած է ընդդէմ կայսեր եւ արքային

եւ պատրաստ է
մեր

սրաթռիչ

նժոյգին

 

Նոյեմբեր 16, 2018
Մըքլէյն

ԿԱ. տարի, 2022 թիւ 1