Ինձ ծածկում եմ
տաք հայեացքիդ
յուշով,
որ մի պահ
նիրհեմ
ու անջատուեմ
ցաւից։
Չի ստացւում։
Գիշերուայ մէջ Կարդալ աւելին
տաք հայեացքիդ
յուշով,
որ մի պահ
նիրհեմ
ու անջատուեմ
ցաւից։
Չի ստացւում։
Գիշերուայ մէջ Կարդալ աւելին
ՇՂԱՐՇԷՆ ԱՆԴԻՆը ճարտարապետ-լուսանկարչուհի Նուարդ Տալեանի եւ Բագինի խմբագիր-բանաստեղծուհի Սոնիա-Սանան Քիլէճեանի համատեղ աշխատանքի արգասիքն է։
Նուարդ Տալեանի լուսանկարչական պատկերները, որոնք կը ներկայացնեն Համշէնի հրաշալի բնութիւնն ու զայն զով հոսանքներով ծածկող ու ապա կամաց-կամաց անհետացող մշուշի արթած անսահմանութեան զգացողութիւնն ու քօղազերծուող լիճի կախարդանքը, կը զուգաւորուին Կարդալ աւելին
ընկերներուս...
Եթէ հաւատաս, որ վերջին կայարանի
Վերջին պահուան անցումը քու մէջդ է...
Եթէ գրկես հին վաղեմի սէրերդ...
Ու պտըտիս երջանկութեան սենեակներուն մէջ,
Ուր կապոյտ են բոլոր աչքերը, Կարդալ աւելին
Եթէ հաւատաս, որ վերջին կայարանի
Վերջին պահուան անցումը քու մէջդ է...
Եթէ գրկես հին վաղեմի սէրերդ...
Ու պտըտիս երջանկութեան սենեակներուն մէջ,
Ուր կապոյտ են բոլոր աչքերը, Կարդալ աւելին
Վերադարձի ճամբու վրայ ենք ես ու դուն Վայրէջքի ճամբու վրայ ենք ես ու դուն Աչքերնիս հողին յառած Նահանջի Ճամբու վրայ... Կարդալ աւելին
Հայեացքդ
միակն է, որ կը խուսափի ինձմէ,
դրժելով խոստումը՝
զիս տանելու
մանուածապատ շաւիղներէն
խոհերուս,
ուր՝ մոռացման բնակիչները կ’ապրին
ու կը լսուի մինչեւ իսկ, Կարդալ աւելին
միակն է, որ կը խուսափի ինձմէ,
դրժելով խոստումը՝
զիս տանելու
մանուածապատ շաւիղներէն
խոհերուս,
ուր՝ մոռացման բնակիչները կ’ապրին
ու կը լսուի մինչեւ իսկ, Կարդալ աւելին
ԱՆՏՐԷ Կլիւքսմանն (André Glucksmann 1937 – 2015) իր Պատերազմի Խօսոյթը (Le Discours de la guerre, Paris, Le Livre de Poche, 1985) գործի ներածականին մէջ կը նկարագրէ Ժան Փօլ Սարթրի (Jean Paul Sartre) հակազդեցութիւնը երբ թերթին մէջ կը կարդայ Հիրոշիմայի վրայ 6 օգոստոս 1945ին արձակուած կորիզային ռումբին Կարդալ աւելին
Քանդումներու ձայներ յաճախ ես կը լսեմ՝
փլող պատեր, ինկող քարեր,
օրերու հետ դատարկուող շրջանակներ պատուհանի...
Այո, երբեմն մղձաւանջներուս
մէջ դեռ կը պայթին սուլոցներ ռումբի,
ու չեմ հասկնար
ասոնք կը հասնին արդեօք անցեալէ՞ս
թէ խուլ ձայներ են ժամանակէ մը... Կարդալ աւելին
փլող պատեր, ինկող քարեր,
օրերու հետ դատարկուող շրջանակներ պատուհանի...
Այո, երբեմն մղձաւանջներուս
մէջ դեռ կը պայթին սուլոցներ ռումբի,
ու չեմ հասկնար
ասոնք կը հասնին արդեօք անցեալէ՞ս
թէ խուլ ձայներ են ժամանակէ մը... Կարդալ աւելին
Պատումը
Վայրկեանները ուժով կը հարուածեն։
Վայրկեաններ,
եւ իրենց վաղանցիկ երջանկութիւնը, ցաւը,
վաղանցիկ ուրախութիւնը, մինակութիւնը։
Անկումէն ետք լռութիւնն է
որ կը փորձէ զսպել։
Անկումէն ետք կայ վայրկեանը առանց... Կարդալ աւելին
Վայրկեանները ուժով կը հարուածեն։
Վայրկեաններ,
եւ իրենց վաղանցիկ երջանկութիւնը, ցաւը,
վաղանցիկ ուրախութիւնը, մինակութիւնը։
Անկումէն ետք լռութիւնն է
որ կը փորձէ զսպել։
Անկումէն ետք կայ վայրկեանը առանց... Կարդալ աւելին
Տարածութիւն,
կը խտանան ուր դարեր
ու ծարաւէ կը բռնկին
ռումբերուն մէջ երազի՝
տիեզերքի աչքէն հեռու,
տեղ մը՝ կաւի կառոյցներուն,
որոնք յաճախ կը փխրին,
կառուցուելով կը փոխուին՝ Կարդալ աւելին
կը խտանան ուր դարեր
ու ծարաւէ կը բռնկին
ռումբերուն մէջ երազի՝
տիեզերքի աչքէն հեռու,
տեղ մը՝ կաւի կառոյցներուն,
որոնք յաճախ կը փխրին,
կառուցուելով կը փոխուին՝ Կարդալ աւելին
Եւ տաղը կ՚ըլլայ...
Տաղը տակաւ կ՚արթննայ
ընձառիւծի պէս անգութ.
կը զգաս շարժումն իր հիմա
թաւուտին մէջ կիսամութ։
Կը փնտռես զինք անհանդարտ... Կարդալ աւելին
Տաղը տակաւ կ՚արթննայ
ընձառիւծի պէս անգութ.
կը զգաս շարժումն իր հիմա
թաւուտին մէջ կիսամութ։
Կը փնտռես զինք անհանդարտ... Կարդալ աւելին
ՆԿԱՐ ԱՌԱՆՑ Ն-Ի
Հիմա յեղակարծ՝ աչքերուս առջեւ
փրփրող գետակ ես
դարձդարձող ջաղացք
կուժի մէջ պարող կաթիլ մը ճառագայթ
Յուշերու թափ-թաց ցողերու վրայ գիշերաբոյր
դող
Կարդալ աւելին
Հիմա յեղակարծ՝ աչքերուս առջեւ
փրփրող գետակ ես
դարձդարձող ջաղացք
կուժի մէջ պարող կաթիլ մը ճառագայթ
Յուշերու թափ-թաց ցողերու վրայ գիշերաբոյր
դող
Կարդալ աւելին
ԱՆ-ՁԳՈՂԱԿԱՆ
Դուրս եկուր, դուրս
ձգողութեան կաշկանդումէն.
քու թեւաւոր ձին հրեղէն
սիրածիդ հետ պիտի տանի ձեզ երկինքներ,
ուր անկումներ իքարուսեան
արգիլուած են:
Դուրս եկուր, դուրս, Կարդալ աւելին
Դուրս եկուր, դուրս
ձգողութեան կաշկանդումէն.
քու թեւաւոր ձին հրեղէն
սիրածիդ հետ պիտի տանի ձեզ երկինքներ,
ուր անկումներ իքարուսեան
արգիլուած են:
Դուրս եկուր, դուրս, Կարդալ աւելին
... Մեզի համար՝ դեռ
հին շոգեկառքը,
իր կաղնեկարմիր եւ մոխրակապոյտ
բաժանմունքներով,
լուռ ճամբայ կ'ելլէ
ծովափնեայ գիծէն,
դանդաղ ընթացքով վեր կը բարձրանայ
լեռնալանջերէն,
ամէն կայանի Կարդալ աւելին
հին շոգեկառքը,
իր կաղնեկարմիր եւ մոխրակապոյտ
բաժանմունքներով,
լուռ ճամբայ կ'ելլէ
ծովափնեայ գիծէն,
դանդաղ ընթացքով վեր կը բարձրանայ
լեռնալանջերէն,
ամէն կայանի Կարդալ աւելին
Քերթում
Ջուրը կեցնել
որպէսզի մտածումը
անսպասելին
որ կայացաւ քայքայումին մէջ
մարմնաւորուի
որպէսզի դառնայ խօսք
անհետանալէն առաջ Կարդալ աւելին
Ջուրը կեցնել
որպէսզի մտածումը
անսպասելին
որ կայացաւ քայքայումին մէջ
մարմնաւորուի
որպէսզի դառնայ խօսք
անհետանալէն առաջ Կարդալ աւելին
ԻՄ ՏՈՂԵՐՆ Է ՋՆՋՈՒՄ
ԵՐԿԻՐՆ ԻՐ ՊՏՈՅՏՈՎ
Ես գրում եմ իմ անունը հայեացքում անցորդների
եւ ինքս ապրում… ժամանակից դուրս:
Իմ եւ բառի միջեւ աղօթում է լռութիւնը,
որպէս խաչքար:
Եւ ամէն տողից ցնցւում են հիմքերը տարածութեան: Կարդալ աւելին
ԵՐԿԻՐՆ ԻՐ ՊՏՈՅՏՈՎ
Ես գրում եմ իմ անունը հայեացքում անցորդների
եւ ինքս ապրում… ժամանակից դուրս:
Իմ եւ բառի միջեւ աղօթում է լռութիւնը,
որպէս խաչքար:
Եւ ամէն տողից ցնցւում են հիմքերը տարածութեան: Կարդալ աւելին
Ես ապրեցայ օրեր գեհեն,
Տատանուելով իբրեւ նաւորդ,
Եւ մահուան չափ տխուր էի:
Գեղեցկութիւնն կը մահանար աստուածներու տաճարին մէջ,
Եւ մոմերը հրակարմիր, Աստուածամօր նկարին մօտ՝
Հառաչալիր թաց բիբերով կը տանջուէին՝
զիրար կրկնող ցաւերու պէս: Կարդալ աւելին
Տատանուելով իբրեւ նաւորդ,
Եւ մահուան չափ տխուր էի:
Գեղեցկութիւնն կը մահանար աստուածներու տաճարին մէջ,
Եւ մոմերը հրակարմիր, Աստուածամօր նկարին մօտ՝
Հառաչալիր թաց բիբերով կը տանջուէին՝
զիրար կրկնող ցաւերու պէս: Կարդալ աւելին
Կու գաս դժուար՝ ինչպէս նշոյլը յոյսի։
Ով իմ ցնորք ապօրինի, գիտեմ... կու գաս
խշրտալէն ժամերու զսպանակին մէջ սառած
եւ քեզի հետ, ընծաներու մահաբեր նաւեր,
նաւե՜ր ատելութեան, նողկանքի։
Խաւար անհուն։ Մահուան բոցեր վհուկակերպ։ Ապականած
աւազներուն երազաբաշխ Կարդալ աւելին
Ով իմ ցնորք ապօրինի, գիտեմ... կու գաս
խշրտալէն ժամերու զսպանակին մէջ սառած
եւ քեզի հետ, ընծաներու մահաբեր նաւեր,
նաւե՜ր ատելութեան, նողկանքի։
Խաւար անհուն։ Մահուան բոցեր վհուկակերպ։ Ապականած
աւազներուն երազաբաշխ Կարդալ աւելին
Րաֆֆիին
Հանրակառքը դեռ կը կապէ
քեզ անցեալիդ։ Տարիներուն
որոնք արդէն կը տանէին
պատանեկան երազներու,
երբ աշխարհդ կը տարածուէր
թաղէն անդին։ Կը դիտէիր
այն համարձակ լակոտները... Կարդալ աւելին
Հանրակառքը դեռ կը կապէ
քեզ անցեալիդ։ Տարիներուն
որոնք արդէն կը տանէին
պատանեկան երազներու,
երբ աշխարհդ կը տարածուէր
թաղէն անդին։ Կը դիտէիր
այն համարձակ լակոտները... Կարդալ աւելին
