1921ին, երբ Պոլսոյ Կեդրոնականի մէջ ուսանող էի, իմ ալ միւսիւն եղաւ ան: Իրմէ առաջ, 1920ին, մեր շարադրութեան ուսուցիչն էր պր. Լ. Թաշճեանը, որ յունաց հին պատմութեան եւ հայերէնի ընթերցանութեան դասերն ալ կ՚աւանդէր միաժամանակ: 1921ի սկիզբն էր, որ դասարանին մէջ շշուկ մը տարածուեցաւ, Կարդալ աւելին
Ներկայ գրութիւնը դասախօսութեան մը պատճէնն է որ Նիկողոս Սարաֆեան (1902-1972) տուած է Պրիւքսէլ, 1955-ի Փետրուարին։ Սարաֆեանի արխիւին մէջ պահպանուած է հրաւիրագիր մը, գրուած Պելճիքայի Հայ ուսանողական միութեան կողմէ (24 Յունուար 1955) որ կազմակերպիչ մարմինն եղած է այս հանդէսին։ Դասախօսութեան մասին Գրիգոր... Կարդալ աւելին
Ազատութեան յորձանքին հետ «Ազատամարտ»ը հայկական լեռներէն փոխադրուեցաւ Պոլիս։     Սահմանադրութեան շրջանը, որ անակնկալ երեւոյթ մը եղաւ 1908 յուլիսին, սուլթանական երեսուն տարիներու բռնակալութեան օրերէն ետքը, գետնատարած եւ ստրկացած ժողովուրդը ոտքի կը հանէր ազատութեան խանդավառութեամբ: Ոչ մէկ տեղ թերեւս Կարդալ աւելին
ՁՄՐԱՆԸ արեւը ծիկ է անում եւ փախչում: Ձմեռը լուսնի տարերքն է: Տարուայ վերջի ու սկզբի եղանակին ապրելու ժամանակը կարճ է, արագ է մթնում, իսկ եթէ տարին սովորականից աւելի ցուրտ է, երկիրը կէս մարդու նման է ապրում: Օրը, տարուայ վերջին ժամերն էր ապրում, մարդիկ՝ օրուայ: Շտապում էին: Աշխարհի վերջը չէր, բայց Ամանորը պէտք է կարգին, մարդաւարի դիմաւորէին: Րոպէ առ րոպէ խանութների դատարկուող ցուցափեղկերի, ձիւնացեխոտ Կարդալ աւելին
ԵՍ անհրաժեշտն եմ։ Անշրջանցելին։ Զիս կը փնտռէք ամէնուրեք. ամէն անկիւն, ամէն ծակ, ամէն ծալք։ Ամէն խօսքի եւ ամէն արարքի-տարերքի մէջ ես պէտք եմ։ Փնտռել չէ, զիս գտնել է պէտք։ Ստիպուած էք, քանի մարդկային մոլորակը ինքն իր վրայ չի դառնար առանց ինծի։
    Չէ, մեծամիտ չեմ։ Կ’ըլլայի՝ եթէ փնտռելով փնտռէիք զիս ու չգտնէիք, կ’ըլլայի՝ եթէ կարեւորութիւնս անզսպելիօրէն զգացնող բացակայ մը ըլլայի։ Բայց ոչ, համեստ եմ ու
Կարդալ աւելին
ԶԻՆՔ չէր սիրած ռոմանտիկ սէրով մը։ Պարկեշտ եւ պարտաճանաչ կին եղած էր իրեն։ Հոգատար եւ համբերատար։ Եւ ինքզինք թեթեւցած զգացած էր երբ ամէն ինչ աւարտած էր ու ան ընդմիշտ հեռացած էր։ Թաղումէն առաջ եւ ետք, եւ նոյնիսկ մարմինը հողին յանձնած ատեն, թագաղին վրայ ափ մը հող ցանած եւ կարմիր վարդ մը նետած ատեն՝ կաթիլ մը արցունք իսկ չէր թրջած աչքերը։ Հանդարտօրէն կատարած էր իրմէ ակնկալուածը Կարդալ աւելին
ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ անցեալը ամէն անգամ գովելուց դաւաճանութեան զգացողութիւնը բարձրանում է կոկորդս, դաւաճանում եմ խեղճ տատիկիս՝ Վարդանոյշին, խեղճ պապիկիս Վահանին, մամայիս՝ Բիւրակնին, Սովետը նրան որբ դարձրեց, 6 ամսական էր, երբ հօրը տարան, 10 տարեկան, երբ գալիս մօրը տնից տանում են.
«Նոյեմբե՞րն էր, թէ՞ դեկտեմբերը: Ես սովորաբար խորն էի քնում, բայց ինչ-որ բան ինձ ստիպեց արթնանալ Կարդալ աւելին
Զրոյցը Մոնթրէալի L'AMÈRE À BOIRE PUBում։ Դաւիթ Մանդէլի Պետրոգրադի աշխատաւորները 1917 թուի յեղափոխութիւններում գրքի շնորհանդէսի ժամանակ է։
ԱՅՈ, սոցիալիզմի ժամանակ մարդիկ հարստութեան յետեւից չէին վազում, նրանց այլ բաներ էին հետաքրքրում ասում է Լիւդմիլան։
    – Բայց Սովետը սոցիալիստական չէր,- առաջին անգամ միջամտեց Եւան։
Կարդալ աւելին
(Ան)Մահազդ
16 յուլիս 2017ին, 77 տարեկան հասակին մահացաւ George Romero, The Night of the Walking Death սարսափի դասական ժապաւէնին բեմադրիչը, եւ զոմպիի չվերածուեցաւ:
Գրաքննադատի գաղտնիքը
Տարիներով փորձեց գրել: Բայց գրածը այնքան վատ դուրս կու գար որ ինք իսկ կարդալ չէր կրնար: Հիասթափութիւնը... Կարդալ աւելին
ԸՍԷ ինծի` մեղքս ո՞ւր է,
     որ կառափնատան առջեւ մոռցայ եւ ինչպէս յիշատակեցի վսեմ անունդ։
     Ըսէ ինծի արեւմաղին, երբ կտոր-կտոր հայրենիք կ՚երազէի, ինչ  հայեացքով Մուսա Սատըր մը դրիր աչքերուս մէջ ու յետոյ քալեցիր, 
     Ըսէ ինծի՝ ինչպէս քլաշինի կոթին վրայ զմռսեցիր գաղափարիդ անունը եւ կապար առ կապար բացիր անմահութեան ճանապարհին... Կարդալ աւելին
ՏՈՒՆԸ չորսսենեականոց էր՝ հիւրասենեակը, երեխաների սենեակը, տատիկի սենեակը եւ հօրս սենեակը։ Մեզ բոլորիս քնելու տեղաւորելուց յետոյ մայրս տեղափոխւում էր հօրս մօտ։ Տունն այնպէս էր նախագծուած, որ հօրս սենեակ հնարաւոր չէր մտնել միւս սենեակների միջով․ այն առանձին մուտք ունէր։ Մօրս հեռանալն ուղեկցւում էր տախտակների ճռճռոցով։ Վարսենիկ տատի կամ պարզապէս «բաբոյի» (բաբուշկա՝ տատիկ բառը՝ հայկական ոճով) սենեակը նոյնպէս Կարդալ աւելին
—Լսի, էստեղ ով Սովետից է, ռուսի տեղ են դնում, — ասում է Կատեան։
     Ճիշտ է ասում, բայց ես կ՚ասէի ուրիշ բան, Կատեան ինքը ռուս է, ինչպէ՞ս է նկատել։ Իսկ գուցէ թաթա՞ր է, Կազանի կողմերից է։ Մէկ է, ռուսի նման է։
     Մոնթրէալի համալսարանում ֆրանսիզասիոնի աւարտական չորրորդ դասարանից է Կատեան, ես՝ երկրորդից, յետ եմ մնում, վատ եմ սովորում, Կարդալ աւելին
 Կարելի՞ է իմաստ գտնել սովորական երեւոյթներու ետին։ Այո, կարելի է։ Յակոբ Օշական մահացաւ 1948ի փետրուար 10ին, ես լոյս աշխարհ պիտի մտնէի Մարտ 10ին։ Այդ մէկ ամիսը ինչե՜ր խօսեցանք։ (Յուսամ բաղդատական չէք ըներ հսկային եւ իմ միջեւ)։ Ճշդուած օրը Եհովան մօտեցաւ ողջերթի։ «Ի՛նչ կ՚ուզես որ տամ», ըսաւ, «նկատեցի որո՛ւն հետ խօսեցար... Կարդալ աւելին
Ապրիլեան
Նոյնիսկ ամառուայ տապը կը սարսռայ ապրիլեան ցրտի վերյուշից: աաա Նրանք փորձել էին սպանել մահը` փշալարերով, բահերով, բռունցքով ու վերջին նռնակով: Սարսափած ու խուճապահար մահը Նրանց էլ իր հետ տարաւ: Յետոյ ուղեկիցներ ունեցան, որոնց հետ տախտակեայ, լաքապատ ամենագնացներով հասան վառօդահոտ լաւաների դրախտ: Այստեղ բոլորը պիտի անհոգ ու ներդաշնակ ապրէին: Կարդալ աւելին
Մեր մտերիմ քառեակը ծանօթացել էր 13-14 տարեկանում, քաղաքի նորաբաց կարատէի խմբակներից մէկում, ու այդպես էլ մնացինք մտերիմներ։ Մինչեւ 17 տարեկանը հասցրել էինք միասին շատ բաներ անել, մի բան չէինք արել, դա էլ արեցինք, բայց վա՛յ էդ անելուն։ Համատեղ յիշողութիւններն անթիւ-անհամար են, բայց այդ մէկը չորսս էլ մշտապես յիշում ենք մշտական քրքիջով ու թախիծով... Կարդալ աւելին
Ամէն ինչ փորձած էի արդէն… կենալէն զատ։
Ււրաքանչիւր շունչիս հետ, կը մօտենայի մահուան լոյսին։ Ուրեմն, դադրեցայ շնչելէ, որպէսզի հեռանամ մահէն։ Աչքս ալ գոցեցի, որպէսզի չկուրնամ անոր լոյսէն։ Ի վերջոյ ամէն լոյս նոյն նպատակով պիտի չայցելէ, ինչպէս այդ խումբ մը մարդոց, որոնց շունչը նման է մահուան շունչին։
Կարծես ամենէն առաջին անցքը դէպի մարմինս եղած ըլլար այն ասեղը որ կը դադրեցնէր մարդը... Կարդալ աւելին
Վովա Արզումանեան
Գիշերը ոչ սովորական անցաւ։ Աչքերս գիշերուայ շարունակութիւն ընտրեցին հիւրասենեակը, որտեղ հեռուստացոյցը յոգնել էր իր ամէնօրեայ չարաճճիութիւններից ու յանդգնում էր ընկերանալ մէկի հետ։ Ես շփոթուած դուրս եմ գալիս այդտեղից, մտնում իմ սենեակ, փակում դուռն ու հեռանում փոշուց, որովհետեւ ալերգիա ունեմ նման փոշիներից։ Դա սովորական չէ։
Այդ փոշու մէջ անընդհատ լոյսեր են վառւում... Կարդալ աւելին
Այս տողերը կը գրեմ, քառասնամեակ մը ետք այն օրէն, երբ մեր գրասենեակին մէջ յայտնուեցաւ Իզապէլը։ Ան ներս մտաւ ցնցիչ հրաշքի մը պէս եւ ամենէն սխալ վայրկեանին։ Կ՚աշխատէինք շինարարական մեծ ծրագրի մը վրայ, որ պիտի «յեղափոխէր Հիւսիսային Ափրիկէի երկիրներէն մէկուն կեանքը» եւ որուն ծրագրաւորման բարդ մեքենան զետեղուած էր հոս՝ Ամերիկայի... Կարդալ աւելին
Շուշի
Ինձանից է սկսւում այս քարը. իսկ այս ծաղի՞կը, այս փուշը, այս երկինքը, այս օձը, այս… Իսկ ե՞ս ինչից եմ սկսւում։
Մուհամէդը եկաւ՝ բարեւ Սուրէն։ Սուրէնը էլի Սուրէնն էր։ Մուհամէդն ասաց՝ լաւ ցուլեր ունես, մէկը կը տա՞ս, տանեմ՝ մորթեմ։ Սուրէնը նայեց առանց կասկածի՝ քեզ փէշքէշ, որն ուզում ես։ Մուհամէդը մտաւ գոմ... Կարդալ աւելին
Մեծ հայրս վաթսունհինգ տարեկանին ամուսնացած էր Եղեռնին այրիացած երեսուն տարեկան մեծմօրս հետ, որ ունէր տասներկու տարեկան աղջնակ մը: Յաջորդ տարի ծներ էր մայրս, եւ հինգ տարի ետք — այո, հինգ տարի ետք – մօրեղբայրս: Այս իրողութիւնը մեծ հրճուանքով պատմեցի բանաստեղծ Աբրահամ Ալիքեանին, որ կը զարմանար թէ յիսունը... Կարդալ աւելին