Սաս­նայ ծռեր
Ներ­կա­յա­ցո­ւող յօ­դո­ւա­ծում կա­տար­ւում է «­Սաս­նայ ծռեր» է­փո­սի` 1919 թո­ւա­կա­նին գրա­ռո­ւած եր­կու պա­տում­նե­րի հա­մե­մա­տա­կան քն­նու­թիւն: Այս պա­տում­նե­րը հնա­րա­ւո­րու­թիւն... Կարդալ աւելին
Ծ­րագ­րին մա­սին

           «Ար­մի­նէ, քոյրս»ի նիւ­թը կը յ­ղո­ւի Ի. դա­րու սկիզ­բը Ա­նա­տո­լո­ւի մէջ հայ ժո­ղո­վուր­դի պատ­մու­թե­ան եւ ա­նոր ծրագ­րո­ւած ո­չն­չա­ցու­մին։ Ան «Եւ­րո­պայի լռու­թե­ան» խն­դի­րը կը յա­րու­ցա­նէ մի­ա­ժա­մա­նակ ան­դրա­դառ­նա­լով վկայ ըլ­լա­լու եւ վկա­յու­թիւն մը ժա­ռան­գե­լու գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րուն։
     Ծ­րա­գի­րը ի­րա­գոր­ծո­ւած է ա­րո­ւես­տի եւ պրպ­տու­մի աշ­խա­տանք­նե­րու ը­նդ­մէ­ջէն, ը­նդ ո­րում հայ­կա­կան պատ­մու­թե­ան եւ ե­րաժշ­տա­կան Կարդալ աւելին
Ներկայ գրութիւնը դասախօսութեան մը պատճէնն է որ Նիկողոս Սարաֆեան (1902-1972) տուած է Պրիւքսէլ, 1955-ի Փետրուարին։ Սարաֆեանի արխիւին մէջ պահպանուած է հրաւիրագիր մը, գրուած Պելճիքայի Հայ ուսանողական միութեան կողմէ (24 Յունուար 1955) որ կազմակերպիչ մարմինն եղած է այս հանդէսին։ Դասախօսութեան մասին Գրիգոր... Կարդալ աւելին
Ազատութեան յորձանքին հետ «Ազատամարտ»ը հայկական լեռներէն փոխադրուեցաւ Պոլիս։     Սահմանադրութեան շրջանը, որ անակնկալ երեւոյթ մը եղաւ 1908 յուլիսին, սուլթանական երեսուն տարիներու բռնակալութեան օրերէն ետքը, գետնատարած եւ ստրկացած ժողովուրդը ոտքի կը հանէր ազատութեան խանդավառութեամբ: Ոչ մէկ տեղ թերեւս Կարդալ աւելին
ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ անցեալը ամէն անգամ գովելուց դաւաճանութեան զգացողութիւնը բարձրանում է կոկորդս, դաւաճանում եմ խեղճ տատիկիս՝ Վարդանոյշին, խեղճ պապիկիս Վահանին, մամայիս՝ Բիւրակնին, Սովետը նրան որբ դարձրեց, 6 ամսական էր, երբ հօրը տարան, 10 տարեկան, երբ գալիս մօրը տնից տանում են.
«Նոյեմբե՞րն էր, թէ՞ դեկտեմբերը: Ես սովորաբար խորն էի քնում, բայց ինչ-որ բան ինձ ստիպեց արթնանալ Կարդալ աւելին
Լիբանան: 
    Երբ տակաւին գեղածիծաղ կը կոչուէր: 
    Երբ տակաւին Արեւելքի այդ առաջին դուռներու տարերային չես գիտեր ի՛նչ արկածով այդպէս տեղ բռնած, կամ թէ սադայէլական ուրիշ ինչ դիտումներով դրախտի նման ծպտուած անէծքի մը ծնունդ կարծէք այդ հողաշերտը կը շփոթուէր... Կարդալ աւելին
 «Արաս» հրատարակչատունը հրատարակեց Երուանդ Թօլայեանի (1883-1940?), որ նշանաւոր է իր Կավռօշ գրական կեղծանունով, կոթողային յուշագրութիւնը՝ Կավռօշ-նամէն, որ ցարդ անտիպ մնացած, կը սպասէր իր հրատարակչին։ Հայր եւ որդի Հենրիկ եւ Արծուի Բախչինեաններու աշխատասիրութեամբ լոյս տեսած հատորը... Կարդալ աւելին
Աբովեան 1/1 հասցէն գտնելը շատ հեշտ է․ մայրաքաղաքի սրտում քիչ պահպանուած շէնքերից մէկի ներքին ընդարձակութիւնը երեւակայութեան մեծ տեղ է բացում։ Բարձրանում եմ երկրորդ յարկ, որտեղ պիտի հանդիպեմ Վազգէն Բրուտեանին։
Լուսաւոր երկու սրահները միանգամից ներս են կլանում։ Ցուցասրահ յիշեցնող հատուածը երկու Կարդալ աւելին
ՄԱՐԿ Նշանեանի գործին նուիրուած այս յատուկ թիւին բերած աշխատակցութեամբս, կ՚ուզեմ վերադառնալ քանի մը տարի առաջ Մարկին ու իմ միջեւ տեղի ունեցած փոխանակութեան, որ լոյս տեսաւ Տէյվիտ Լ. Էնկին եւ իմ կողմէս խմբագրուած Loss: The Politics of Mourning հաւաքական հատորին մէջ Վերջին երկու տասնամեակներուն, յաճախ վերադարձած եմ այդ փոխանակութեան, աւելի մօտէն քննելու համար այն հրատապ եւ սակայն բծախնդրօրէն բանաձեւուած հարցերը, որոնց հետ դէմ առ դէմ Կարդալ աւելին
Իր Կեանքի ուղիներով շարքի երկրորդ հատորին մէջ, Սիմոն Վրացեան, այլ բաներու կարգին, կը նկարագրէ «Պսակ» ժողովածուի հրատարակութիւնը։
     1910-ի սկիզբները Փեթերսպուրկի դաշնակցական ուսանողութիւնը Եղիշէ Թոփչեանի յիշատակին կը կազմակերպէ գաղտնի սգահանդէս մը, նախագահութեամբ Խաչիկ Կարճիկեանի։ Սգահանդէսի աւարտին... Կարդալ աւելին
ՄԻ ԴԱՐԵԿԱՆ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆԸ
Մօտ հարիւր տարի առաջ՝ 1919թ. օգոստոսին, գերմանական «Der Sturm» հանդէսում տպագրուած բանաստեղծութիւնը մի գիշերուայ մէջ հանրայայտ դարձրեց հեղինակին` Կուրտ Շուիթերսին: Եւ ոչ միայն Շուիթերսին, այլեւ վերնագրում նշուած Աննա Բլումին:
 Դադա-էքսպրեսիոնիստա-կոնստրուկտիւիստական Կարդալ աւելին
Վերջերս ստիպուած եղայ «տուն» բառին իմաստը բառարաններու մէջ փնտռել, նախ հայերէն, ապա անգլերէն, արաբերէն, ֆրանսերէն բառարաններուն մէջ, որովհետեւ կորսնցուցեր էի զայն՝ տունին իմաստը, աւելի ճշգրիտ ըլլալու համար՝ տունին իսկական նշանակութիւնը եւ ուր ըլլալը:
Այլ խօսքով՝ կորսնցուցեր էի տունս: Անտուն էի: Եւ որպէս տուն չունեցող մէկը, «տուն» Կարդալ աւելին
ԱՆԳԼԵՐԷՆ քիչ գործեր սփիւռքահայ փորձառութեան հիւսուածքը կ՚ընդգրկեն անոր ուրուային ստեղծագործութեան կախարդական հարստութեամբ։ Ահա թէ ինչու displaced հատումի հրատարակութիւնը նշանակալից է։ Ան կը հրամցնէ լոսանճըլէսաբնակ արուեստագէտ Արա Օշականի լուսանկարները եւ փարիզաբնակ գրագէտ Գրիգոր Պըլտեանի «Կամուրջը» խորագրուած փորձագրութիւնը՝ Թալին Ոսկերիչեանի եւ Քրիստոֆըր Միլզի անգլերէն թարգմանութեան առընթեր։ Այս հատորի վկայակոչած գլխաւոր (միամիտ իմաստով) Կարդալ աւելին
Սեւան Տէյիրմենճեան (Լուսանկար՝ տոքթ. Արի Տէմիրճեանի)
Երուանդ Օտեանի Ապտիւլ Համիտ եւ Շէրլօք Հոլմս վէպն ու վերջինիս թարգմանութիւնները հայ վիպագրութեան պատմութեան մէջ թերեւս ներկայացնեն եզակի օրինակ մը՝ կայսրութեան սահմաններէն ներս յոգնալեզուութեան ու բազմամշակութայնութեան փորձընկալումէն, որուն կ’անդրադառնայ այս յօդուածը՝ հպելով... Կարդալ աւելին
Պօղոս Սնապեանէն յետ մահու հրատարակուած երկրորդ հատորն է Գիրքերու հետ գրախօսականներ, Ա. հատորը։ Խմբագիրն է Թամար Սնապեան-Սուրճեան։ Գիրքը, 191 էջ, լոյս տեսած է Համազգայինի «Վահէ Սէթեան»... Կարդալ աւելին
Յակոբները Գրիգոր Պըլտեանի պատումներու «Գիշերադարձ» անուանուած շարքին իններորդն է եւ առաջին հատորներուն պէս կը վերադառնայ իր պատումը կատարող անձին ծննդավայրը՝ Բլուրը (Բլուրը իմ կողմէս գլխագրուած է), որ ցեղասպանութեան աղէտէն վերապրածներու վայրերէն մէկն է, եւ կը փորձէ հասկնալ աղէտին ազդեցութիւնը վերապրողներուն վրայ:
Պատմողը փիլիսոփայութեան վկայականով Կարդալ աւելին
(Ի՞նչ կրնամ պահպանել
եթէ ոչ անոնց անունը միայն,
հազիւ կոփուած
հակող հետզհետէ աւազուտքին։

Արդ ի՞նչ է մտածելը
եթէ ոչ մտածել անոնց,
տարագրուիլ ընդմիշտ
ի բաց անոնցմէ:) Կարդալ աւելին
Գ. արար

Յովնանի սենեակը: Պատերի տակ անկարգ թափուած են պոխչաներ եւ այլ ճամբու իրեր: ԽՈՐԷՆ (Մտնում է աջ կողմից` ձեռին մի կարճ դաշոյն, որ տնտղում է եւ ապա թաքցնում գօտկատեղում)։
— Ա՜խ:
ՆՈՒՆՈՒՖԱՐ (Մտնում է նրա յետեւից): Կարդալ աւելին
Յակոբ Կիւլլիւճեանի անունը լսած էի ծանօթէ մը, քանի մը տասնամեակ առաջ, սակայն որքան կը յիշեմ առաջին զօրաւոր, պիտի ըսեմ դրոշմող տպաւորութիւնը կը պարտիմ 1999ի յօդուածի մը՝ որ կը շօշափէր  ցանցակերպ հաղորդակցութեան սահմանուած դերը Սփիւռքի մէջ։ Այն օրերուն Կարդալ աւելին
ՁԵՐ ուսումը քանի մը հանգրուաններէ անցեր է եւ ուղի փոխեր, ճի՞շդ է: Կրնա՞ք պատմել:
ՈՒՍՈՒՄՍ հետեւեալ քարտէսը կը պարզէ՝ նախակրթարան՝ Հալէպի «Հայկազեան» վարժարան, միջնակարգի ա. դասարան՝ Գահիրէի «Գալուստեան» վարժարան, որմէ ետք հայկական Կարդալ աւելին