Սփիւռք

Random
ԻՄԱՑԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄ

ՆՈՐ ՍԵՐՈՒՆԴԻ ԳՐԱԿԱՆ ՀԵՏՔԵՐՈՒՆ ՎՐԱՅ

ՍԱՍՈՒՆԻ ԿԱՐՕ

Երբ ուշադիր ակնարկ մը նետենք վերջին տաս-տասնհինգ տարիներու հայ նորահաս սերունդի մտաւոր զարգացման վրայ, ուշագրաւ երեւոյթ մը, բնորոշիչ եւ տարօրինակ միեւնոյն ժամանակ, մեզ խորհրդածութեան կը մղէ, այս պահուս, երբ ուրախութեամբ կը դիմաւորենք քանի մը նորահաս գրողներ իրենց խոստմնալից առաջին քայլերուն մէջ։
Քիչ է անոնց թիւը։ Արդէն գրականութեան եւ արուեստի նուիրեալները իրենց քանակովը չէ որ կշիռ կը ստանան հոծ զանգուածներու
Կարդալ աւելին
ԱՐՁԱԿ

ՊԷՅՐՈՒԹԻ ՄԷՋ,
ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՆ
ՀԱՆԳՐՈՒԱՆԻ ՄԸ

ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ ԽԱՉԻԿ

Արամ Պէյրութի զաւակն էր:
Երբեք խորապէս չէր մտածած իր ազգային պատկանելիութեան մասին, ոչ ալ՝ վերլուծած իր զգացումները, հպատակութեան հարցը, տարբերութիւնը հայ եւ լիբանանցի ըլլալու: Բայց գիտէր, կը զգար, որ ինք միջերկրականեան մայրաքաղաքին կը պատկանէր: Կը սիրէր... Կարդալ աւելին
ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ

10 ՀԱՐՑՈՒՄ ԽԱՉԻԿ ԹԷՕԼԷՕԼԵԱՆԷՆ ՅԱԿՈԲ ԿԻՒԼԼԻՃԵԱՆԻՆ

ԹԷՕԼԷՕԼԵԱՆ ԽԱՉԻԿ

Յակոբ Կիւլլիւճեանի անունը լսած էի ծանօթէ մը, քանի մը տասնամեակ առաջ, սակայն որքան կը յիշեմ առաջին զօրաւոր, պիտի ըսեմ դրոշմող տպաւորութիւնը կը պարտիմ 1999ի յօդուածի մը՝ որ կը շօշափէր  ցանցակերպ հաղորդակցութեան սահմանուած դերը Սփիւռքի մէջ։ Այն օրերուն Կարդալ աւելին
ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ

10 ՀԱՐՑՈՒՄ ԽԱՉԻԿ ԹԷՕԼԷՕԼԵԱՆԻՆ՝ ՄԱՐՈՒՇ ԵՐԱՄԵԱՆԷՆ

ԹԷՕԼԷՕԼԵԱՆ ԽԱՉԻԿ

ՁԵՐ ուսումը քանի մը հանգրուաններէ անցեր է եւ ուղի փոխեր, ճի՞շդ է: Կրնա՞ք պատմել:
ՈՒՍՈՒՄՍ հետեւեալ քարտէսը կը պարզէ՝ նախակրթարան՝ Հալէպի «Հայկազեան» վարժարան, միջնակարգի ա. դասարան՝ Գահիրէի «Գալուստեան» վարժարան, որմէ ետք հայկական Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՆԻԿՈՂՈՍ ՍԱՐԱՖԵԱՆ.
ՍՓԻՒՌՔԻ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾԸ

ՆՇԱՆԵԱՆ ՄԱՐԿ

Սուրբ Ղազարի Մխիթարեան հրատարակչութիւնը լոյս կ՚ընծայէր ատենօք «Գրական ցոլքեր» վերնագրուած շարքը։ Առաջին հատորը լոյս տեսած էր 1944ին (Հ. Ղեւոնդ Ալիշան, Հայրունի), Հ. Կ. Քիպարեանի խմբագրութիւնը վայելելով։ Հինգերորդ թիւէն սկսեալ՝ խմբագիրն էր Հ. Մ. Ճանաշեան, ու այդպէս շարունակած է մինչեւ 1960։ Ունինք այսպէս Դանիէլ Վարուժանի, Միսաք Մեծարենցի, Երուանդ Օտեանի, Թումանեանի գործերէն հատընտիրներ, ունինք մինչեւ իսկ Գաբրիէլ Սունդուկեանի Պէպոն։ Կարդալ աւելին
ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆ

ՄԵՆԱԿԵԱՑ ՈՒ ԼՈՒՌ

ԱՍՈՅԵԱՆ ԽՈՍՐՈՎ

Մենակեաց ու լուռ սուրբի մը նման
ձեռքերդ ծալած կուրծքիդ խաչաձեւ
եւ ականջներուդ թմբուկին վրայ
թնդանօթներու գոռոցը՝ իբրեւ
ալելուիա նոր՝
կը դիտես հեռուն,
գոյներէն անդին,
ուր հսկայ շէնքեր
հին խաւաքարտէ տուփի մը նման
ապակիի խշոցին հետ
                              Կարդալ աւելին
ԻՄԱՑԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄ

ԵՐԿԳԼԽԱՆԻ ՀՐԷՇԸ

ՆՇԱՆԵԱՆ ՄԱՐԿ

Սոյն տողերը գրուած են Հարաւային Գալիֆորնիոյ USC համալսարանը՝ Դալար Շահինեանի կազմակերպած ակադեմական գիտաժողովին ներկայացուելու համար (USC, April 27, 2013)։ Գիտաժողովին ընդհանուր վերնագիրն էր՝ Independence and Beyond: In Search of a New Armenian Diaspora Post-1991 (Անկախութիւն եւ անկէ անդին։ Յետ-1991 նոր հայկական սփիւռքի մը ի խնդիր)։ Ենթադրութիւնը, կարծեմ, այն էր... Կարդալ աւելին
Բերիաշէն
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ԱՆՆԱ ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ ԵՒ ԱՒԵՐԱԿԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ

ՀԱՃԵԱՆ ԱՒԵՏԻՍ

Հայկական մտածողութեան մէջ «Հարաւ»ի գաղափարը գրեթէ անգոյ է, նշած է Վարդան Մատթէոսեան։ Արեւելքի եւ Արեւմուտքի սահմանումները տիրապետած են մեր իրականութեան։ Հետեւաբար, Սփիւռքի հարաւային գաղութները, արդէն հարիւրամեայ Արժանթինի գաղութը (եւ թերեւս աւելի նոր... Կարդալ աւելին
ԳՐԱՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ

ՍՈՂՈՎՄԷ

ԿԻՒԼԼԻՒՃԵԱՆ ՅԱԿՈԲ

Բանաստեղծութիւնը կամ ընդհանրապէս գեղարուեստական գրականութիւնը կարելի՞ է սփիւռքի մէջ։
Նախ եւ առաջ վերի հարցադրումին մէջ գործածուած եզրերուն առնչութեամբ հարկ է կատարել կարգ մը լրացումներ։ Սփիւռքը չէ գլխագրուած, որովհետեւ հարցումը կ՚ուզէ մտածել ընդհանրապէս սփիւռքներու, եւ ոչ՝ յատուկ անունին մասին այն կարողական... Կարդալ աւելին
Նոր հրատարակութիւններ

Սփիւռք. ինքնութիւն/
այլութիւն
 երկհատոր ժողովածու

Սփիւռքի ուսումնասիրութեան եւ մտածողութեան խորացման ուղղութեամբ կարեւոր աշխատանքի մը ձեռնարկած է Գառնիկ Աւ. քհնյ. Գոյունեան, կազմելով ու խմբագրելով Սփիւռք. ինքնութիւն/այլութիւն երկհատոր ժողովածուն... Կարդալ աւելին
ԳՐԱԽՕՍԱԿԱՆ

ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ ԻՆՔՆԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ

ԳՈՅՈՒՆԵԱՆ ԱՒ. ՔՀՆՅ. ԳԱՌՆԻԿ

Տեղեակ էի, թէ Բագին պարբերականին առընթեր նախաձեռնութիւն մը կը պատրաստէ հրատարակութիւնը Յ. Քիւրքճեանէ հատորի մը: Եւ անհամբեր կը սպասէի: Ահա Համազգայինի «Վահէ Սէթեան» տպարանէն լոյս տեսած է հատորը՝ որպէս առաջին թիւը «Բագին մատենաշար»ի, Սոնիա Քիլէճեանի եւ Րաֆֆի Կարդալ աւելին
Վահէ Օշական
ԻՄԱՑԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԽմբագրի ընտրանին

ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ ՈՒ ՀԱՅՐԵՆԻ ՀՈՂ

ՕՇԱԿԱՆ ՎԱՀԷ

Մեր խօսքին հիմնական գաղափարը այն է, որ զուտ ազգային գրականութեան մը յղացքը ժամանակավրէպ է եւ թէ Սփիւռքը, կտրուած հայրենի հողէն ու ցեխէն, խզուած դարակուտակ անցեալի մը բեռէն ու մղումէն, ցիր ու ցան եւ անհեթեթ, կատարելապէս Կարդալ աւելին
ԱՐՈՒԵՍՏՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ

ON DEEP BACKGROUND*
ԶՐՈՅՑ ՀՐԱՅՐ ԱՆՄԱՀՈՒՆԻ ԷՕԼՄԷՍԷՔԵԱՆԻ ՀԵՏ

ԱճԷՄԵԱՆ ՐԱՖՖԻ

Հրայր Անմահունի Էօլմէսէքեան Սփիւռքի արուեստագէտն է, եթէ այդ բազմիցս չարչարուած եզրը պարպենք իր սովորական երկակի հասկացողութիւններէն կապուած ներսի/դուրսի, կեդրոնի/ծայրամասի, վաւերականի/անվաւերի, մնայունի/գնայունի, եւայլն։ Հարիւր տարի է վերապրող գոյութիւն մը... Կարդալ աւելին
ԻՄԱՑԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄ

ԶՐՈՅՑ՝ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾ Ն. ՍԱՐԱՖԵԱՆԻ ՀԵՏ

ՓՕԼԱՏԵԱՆ ԿԱՐՕ

Արձակագիրներով աւելի հարուստ Սփիւռքի մեր գրականութեան ամենէն ինքնատիպ եւ ամենէն վաւերական բանաստեղծն է Նիկողոս Սարաֆեան: 
    Ծնած է Պուլկարիոյ Վառնա քաղաքին մէջ 1902, ապրիլ 14-ին, զատկի օր մը:
    Այս տարի իր ծննդեան վաթսունամեակն է ուրեմն: Քառասնամեակը նաեւ իր գրական գործունէութեան: Արդարեւ, իր առաջին Կարդալ աւելին
ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ

10 ՀԱՐՑՈՒՄ
ԿԱՐՕ ԱՐՄԵՆԵԱՆԻՆ
ՍՈՆԻԱ ՍԱՆԱՆԷՆ

ՔԻԼԷՃԵԱՆ ՍՈՆԻԱ ՍԱՆԱՆ

Մարմինն ու արիւնը գիրի վերածելով եւ բանաստեղծութեան մարմին ու արիւն տուող բանաստեղծն է Կարօ Արմենեանը։ Վկայակոչելով մարդը եւ վաւերագրելով մարդուն գոյութենական խնդիրներն ու անկէ բխող հարցադրումները, Կարօ Արմենեանը սփիւռքի բանաստեղծութեան կը բերէ «իրաւ»ութեամբ գրելու արուեստը։ Արեան Կարդալ աւելին
ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ

10 ՀԱՐՑՈՒՄ ՄԱՐՈՒՇԻՆ՝ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆԷՆ

ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ

ՍԻՐԵԼԻ Մարուշ, արուեստի հիմնական պատրաստութիւնդ երաժշտութիւնը եղած է, եւ բնականաբար երբեմն երաժշտական եզրեր կը գտնենք բանաստեղծութիւններուդ մէջ, ինչպէ՞ս կատարուեցաւ անցումդ բանաստեղծութեան:
ԽՈՐՔԻՆ մէջ բնաւ անցում եղած չէ. երկուքը
Կարդալ աւելին
ԱՐՈՒԵՍՏՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ

ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑ ԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՆ ՓՐՈՖ. ԱՆԱՀԻՏ ԳԱՍԱՊԵԱՆԻ ՀԵՏ

ԱՆՄԱՀՈՒՆԻ ՀՐԱՅՐ

Անահիտ Գասապեան Լիվըրփուլի համալսարանէն ներս Ճէյմս եւ Գոնսթանս ամպիոնի պատուակալ դասախօս է։ Հանգստեան կոչուելէ ի վեր կ՚աշխատի Լիվըրփուլի Արաբական մշակոյթի փառատօնի ծրագիրներուն վրայ, որ իր 30,000է աւելի հանդիսատեսներով արաբական մշակոյթի մեծագոյն փառատօնը կը նկատուի Անգլիոյ մէջ։ Գիտական, ներառեալ՝ հայկական... Կարդալ աւելին
Վեհանոյշ Թեքեան
ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆ

ՍՓԻՒՌՔ

ԹԵՔԵԱՆ ՎԵՀԱՆՈՅՇ

Սփիւռք օրհնառաք եւ անիծապարտ
Լոյսի նման ծննդազօր
ստուերի պէս սերմնապահ
Լոյսի նման միահեծան
ստուերի պէս ինքնակոչ
Ստուերի պէս բաժանելի
լոյսի նման ինքնասլաց
Լոյսի նման ընթեռնելի
եւ ստուերի պէս անտիպ... Կարդալ աւելին