Ա. ԻՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ԵՒ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹԵԱՆ ԽԱՂԸ

     Դժուար է արագ ակնարկով մը ներկայացնել Որբունիի արձակը, որուն մա՛նաւանդ վիպական մարզը, «Փորձը»էն մինչեւ «Եւ եղեւ մարդ», «Թեկնածուն», «Ասֆալթը» եւ «Սովորական օր... Կարդալ աւելին
Տիանա Յակոբեան ծնած է Երեւան, 1974ին։ Յաճախած է Երեւանի գեղարուեստի պետական գոլէժը (1989-1993) եւ գեղարուեստի պետական ակադեմիան (1993-1999)։ 1995-2019ին գործերը ներկայացուցած է բազմաթիւ խմբական եւ անհատական ցուցահանդէսներու մէջ։ Գործերը ցուցադրուած են՝ Հայաստանի տարբեր քաղաքներու մէջ, ինչպէս նաեւ՝ Վրաստան, Ֆրանսա, Պուլկարիա, Աւստրիա, Իտալիա, Ռուսաստան, Յունաստան, Իրան, Սուրիա, Գերմանիա, ԱՄՆ եւ Շուէտ։ Արժանացած է Հայաստանի շարժանկարի միջազգային... Կարդալ աւելին
Վեր­ջերս, հայ­րե­նի վաս­տա­կա­ւոր թա­տե­րա­գէտ Հեն­րիկ Յով­հան­նի­սե­ան փոր­ձած է նոր լոյս սփ­ռել Դա­նի­էլ Վա­րու­ժա­նի «­Հար­ճը» վի­պեր­գին վրայ[1]։ Իր ու­շագ­րաւ յօ­դո­ւա­ծին մէջ, ան հիմ­նա­ւո­րած է, որ Մով­սէս Խո­րե­նա­ցի­ի կող­մէ զոյգ դրո­ւագ­նե­րով (ա­ռա­ջի­նը՝ ա­նու­նով, ե­րկ­րոր­դը՝ ա­նա­նուն) յի­շա­տա­կո­ւած հարճ ու վար­ձակ Նա­զի­նի­կը ո­՛չ թէ պա­րու­հի է, ի­նչ­պէս յա­ճախ կար­ծո­ւած է՝ «եր­գէր ձե­ռամբ»... Կարդալ աւելին
Հա­յաս­տա­նի ազ­գային ար­խի­ւի (այ­սու­հետ՝ ՀԱԱ) հա­րուստ ֆոն­դե­րում պահ­ւում են տաս­նե­ակ սփիւռ­քա­հայ գրող­նե­րի հա­զա­րա­ւոր ան­տիպ նա­մակ­ներ՝ ո­ւղ­ղո­ւած հա­յաս­տան­ցի մտա­ւո­րա­կան­նե­րին եւ պաշ­տօ­նե­ա­նե­րին։ Այդ նա­մակ­նե­րը մի քա­նի հա­տոր կա­րող են լց­նել, թէ­եւ նկա­տենք, որ դրանց զգա­լի մա­սը զուտ գործ­նա­կան գրու­թիւն­ներ ե­ն։ Ըն­թեր­ցո­ղին ե­նք ներ­կա­յաց­նում պոլ­սա­հայ նշա­նա­ւոր գրող Յա­կոբ Մն­ձու­րու (Տե­միր­ճե­ան կամ Թե­մեր­ճե­ան, 1886–1978)... Կարդալ աւելին
 Կարելի՞ է իմաստ գտնել սովորական երեւոյթներու ետին։ Այո, կարելի է։ Յակոբ Օշական մահացաւ 1948ի փետրուար 10ին, ես լոյս աշխարհ պիտի մտնէի Մարտ 10ին։ Այդ մէկ ամիսը ինչե՜ր խօսեցանք։ (Յուսամ բաղդատական չէք ըներ հսկային եւ իմ միջեւ)։ Ճշդուած օրը Եհովան մօտեցաւ ողջերթի։ «Ի՛նչ կ՚ուզես որ տամ», ըսաւ, «նկատեցի որո՛ւն հետ խօսեցար... Կարդալ աւելին
Զաւէն Պիպեռեանի, ինչպէս փաստօրէն գրական եւ կենսագրական նմանատիպ ուղեծիր ապրած շատ ուրիշ արժանաւոր գրագէտներու պարագային, ընդունուած կարգ է առաջնահերթաբար նշել անտեսումի, ճանաչման զլացումի երեւոյթը - բնորոշ գիծ՝ մեր ազգա-մշակութային իրականութեան:  Եւ, հաւանօրէն, այդպիսի ընդգծում արդարացի է մասամբ:
     Բայց ես պիտի նախընտրեմ տուրք... Կարդալ աւելին
Հայ դասական գրողներից իր կենդանութեան օրերին՝ ոչ ոք այնքան չի գնահատուել ու քննադատուել, ոչ մէկը գրական կեանքն այնքան իրենով չի զբաղեցրել, որքան Լեւոն Շանթը։ Նա բեկում է մտցրել ոչ միայն գրականութեան մէջ, Կարդալ աւելին
Վահէին իմ առաջին պատկերս 1970ականներուն Համազգայինի Նշան Փալանճեան Ճեմարանի բակին մէջ, երկար մազերով, Վ. Սէթեան տպարանը աշխատող հիփփի մըն է, որ Զօհրապ Եագուպեանին հետ Գիքորի բեմականացման մէջ պեզազ Արթինին դերը կը խաղար: Յետոյ Ասպարէզին մէջ սինեմայի մասին իր գրութիւնները մեծ հետաքրքրութեամբ... Կարդալ աւելին
ՄԻ ԴԱՐԵԿԱՆ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆԸ
Մօտ հարիւր տարի առաջ՝ 1919թ. օգոստոսին, գերմանական «Der Sturm» հանդէսում տպագրուած բանաստեղծութիւնը մի գիշերուայ մէջ հանրայայտ դարձրեց հեղինակին` Կուրտ Շուիթերսին: Եւ ոչ միայն Շուիթերսին, այլեւ վերնագրում նշուած Աննա Բլումին:
 Դադա-էքսպրեսիոնիստա-կոնստրուկտիւիստական Կարդալ աւելին
Աբովեան 1/1 հասցէն գտնելը շատ հեշտ է․ մայրաքաղաքի սրտում քիչ պահպանուած շէնքերից մէկի ներքին ընդարձակութիւնը երեւակայութեան մեծ տեղ է բացում։ Բարձրանում եմ երկրորդ յարկ, որտեղ պիտի հանդիպեմ Վազգէն Բրուտեանին։
Լուսաւոր երկու սրահները միանգամից ներս են կլանում։ Ցուցասրահ յիշեցնող հատուածը երկու Կարդալ աւելին
Անահիտ Գասապեան Լիվըրփուլի համալսարանէն ներս Ճէյմս եւ Գոնսթանս ամպիոնի պատուակալ դասախօս է։ Հանգստեան կոչուելէ ի վեր կ՚աշխատի Լիվըրփուլի Արաբական մշակոյթի փառատօնի ծրագիրներուն վրայ, որ իր 30,000է աւելի հանդիսատեսներով արաբական մշակոյթի մեծագոյն փառատօնը կը նկատուի Անգլիոյ մէջ։ Գիտական, ներառեալ՝ հայկական... Կարդալ աւելին
2020ին, թագավարակի համաշխարհային տագնապալի օրերուն, Փանոս Ճերանեան հրատարակեց իր վեցերորդ հատորը՝ Թրթիռներ...ը (Պէյրութ, Համազգայինի «Վահէ Սէթեան» հրատարակչատուն, 103 էջ)։ Գիրքը պատրաստ էր 2013ին եւ յանձնուած՝ Պօղոս Սնապեանին, որ չհասաւ խմբագրել զայն՝ առողջական պատճառներով (ան մեռաւ... Կարդալ աւելին
Մարմինն ու արիւնը գիրի վերածելով եւ բանաստեղծութեան մարմին ու արիւն տուող բանաստեղծն է Կարօ Արմենեանը։ Վկայակոչելով մարդը եւ վաւերագրելով մարդուն գոյութենական խնդիրներն ու անկէ բխող հարցադրումները, Կարօ Արմենեանը սփիւռքի բանաստեղծութեան կը բերէ «իրաւ»ութեամբ գրելու արուեստը։ Արեան Կարդալ աւելին
Զաւէն Պիպեռեան հետեւեալ նամակները գրառած էր 1949ին, երբ տակաւին հրատարակած չէր իր անդրանիկ վէպը՝ Լկրտուածը, որ լոյս պիտի տեսնէր տասը տարի անց, 1959ին։ Ուրեմն, ան այդ թուականներուն Սփիւռքի շրջանակներուն առաւել ծանօթ էր որպէս Պոլիս հրատարակուող «Նոր լուր» թերթի (Բ շրջանը՝ 1945-1954 թթ.) «խիզախ խմբագիրը»։
Պիպեռեան Յունուար-Մարտ 1946ին խմբագրած էր «Նոր լուր»ը, ուր հրատարակած «Ա՛լ կը... Կարդալ աւելին
Գրող
ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՐԱՐ

(Յաջորդ օրն է։ Ներկայացումը սկսելէն քանի մը վայրկեան առաջ կը լսուի մեղմ երաժշտութիւն։ Ցոլակ բեմ կը բարձրանայ ու խօսքը ժողովուրդին ուղղելով, թուղթի կտորէ մը կը կարդայ։)
Ցոլակ
— Սիրելի ներկաներ,
Ներողամիտ եղէք քանի մը վայրկեան ուշացումին համար։ Կարդալ աւելին
Սոյն դասախօսութիւնը խօսուեցաւ այս տարի երկու անգամ, տարբեր պայ­մաններու մէջ։ Խօսուեցաւ նախ Լոս Անճելըս, 2016-ի Օգոս­տոսին, «Ապ­­րիլ» գրատան կող­մէ կազ­մա­­կեր­պուած Art in Dias­­pora ձեռնարկին առիթով, ուր առա­ջին ան­գամ ըլ­լա­լով առանձին հրապարակային ցուցադրումի կ՚արժանանային Հրայր Ան­մա­հու­նիի գոր­ծե­րը, կը ցուցա­դրուէին Վահէ Օշականին նուիրուած իր պատ­րաս­տած... Կարդալ աւելին
Ապրիլեան
Նոյնիսկ ամառուայ տապը կը սարսռայ ապրիլեան ցրտի վերյուշից: աաա Նրանք փորձել էին սպանել մահը` փշալարերով, բահերով, բռունցքով ու վերջին նռնակով: Սարսափած ու խուճապահար մահը Նրանց էլ իր հետ տարաւ: Յետոյ ուղեկիցներ ունեցան, որոնց հետ տախտակեայ, լաքապատ ամենագնացներով հասան վառօդահոտ լաւաների դրախտ: Այստեղ բոլորը պիտի անհոգ ու ներդաշնակ ապրէին: Կարդալ աւելին
Մեր մտերիմ քառեակը ծանօթացել էր 13-14 տարեկանում, քաղաքի նորաբաց կարատէի խմբակներից մէկում, ու այդպես էլ մնացինք մտերիմներ։ Մինչեւ 17 տարեկանը հասցրել էինք միասին շատ բաներ անել, մի բան չէինք արել, դա էլ արեցինք, բայց վա՛յ էդ անելուն։ Համատեղ յիշողութիւններն անթիւ-անհամար են, բայց այդ մէկը չորսս էլ մշտապես յիշում ենք մշտական քրքիջով ու թախիծով... Կարդալ աւելին
1980ի սկիզբներուն, երբ չորրորդ անգամ ըլլալով համալսարան կը վերադառնայի ենթա-աւարտական ուսումս ամբողջացնելու, լրագրութեան ուսանող էի եւ մտադիր էի երաժշտական լրագրութեան վրայ կեդրոնանալ։ Նիւթ առաջարկեցի DownBeat պարբերականին որ հաւանաբար ճազի ու անոր յարակից ընձիւղումներուն նուիրուած Կարդալ աւելին