1867-1936։ Իտալացի թատերագիր, բանաստեղծ ու արձակագիր: ԺԹ. դարու բնապաշտ, թշուառութեան վրայ ողբացող գրականութենէն (Զոլայէն Տոսթոյեւսքի ու Տիքընզէն մինչեւ Զօհրապ) զատուելով՝ գրական հաւատամք մը մշակած է Umorismo անունով: Իր հերոսներուն չի մեղքնար ու ոչ ալ ընթերցողին ափսոսանքին կը յանձնէ, այլ թշուառութեան եւ յուսաբեկութեան մէջ զաւեշտալին կը փնտռէ, կը գտնէ ու ցաւագին…

Նստելիք տեղ մը գտնուեցաւ բարեբախտաբար: Շոգեկառքը սպառնալից արագութեամբ կը լեցուէր, ու եթէ քաղաքավար մնայի եւ աջ ու ձախ չհրէի՝ ամբողջ ճամբորդութիւնս յոտնկայս պիտի անցնէր:
     Դիմացս կեռասի պէս կլոր ու կարմիր շուրթերով տիկին մը նստած էր՝ սեփ-սեւ գանգուրներու թաւուտին մէջ շողացող ադամանդէ գինդերով: Քովը…

Աշնան անձրեւոտ օր մը հայրս ինծի նայեցաւ մտահոգ ու ըսաւ.
– Մոռցանք քեզ դպրոց դնել։
Սիրտս փլաւ։ Զիս տեղ մը պիտի դնեն։ Կարծես առարկայ մը ըլլայի։
– Ամբո՞ղջ օրուան համար,- հարցուցի առանց դժգոհութիւնս յայտնի ընելու։
– Մինչեւ կէսօր։
 Հետեւեալ առտու հայրս տարաւ զիս

­Ծա­նօթ ըն­տա­նիք մըն ե­նք։ Ըն­տա­նիք ը­սե­լով մեծ մայրս նկա­տի ու­նիմ ու հա­մեստ ան­ձս։ Եր­կու­քով կը բնա­կինք գլ­խա­ւոր պո­ղո­տայէն խիտ պու­րա­կով մը բաժ­նո­ւած եւ հո­ղին ամ­րօ­րէն խրո­ւած հաս­տորմ տու­նին մէջ։
     ­Մեծ մայրս բարձ­րա­հա­սակ ո­սկ­րուտ կին մըն է՝ լա­չա­կին տա­կէն ճակ­տին վրայ գա­հա­վի­ժող հի­նայո­ւած ա­ռատ մա­զե­րով։ Իր ձայնն իշ­խող է ու եր­բեմն չոր, սա­կայն շատ ան­գամ փա­ղա­քուշ…

Հանդարտ ու ննջաւէտ մեր թաղին մէջ քիչ փոփոխութիւն կը կատարուի: Բնակիչ­ները գլխանց կը բարեւեն զիրար եւ երբե՜մն միայն խօսքի կը բռնուին: Վաղեմի դրացիներս արդէն իսկ շատ չենք գիտեր իրարու մասին, ուր մնաց վարձակալնե­րը, որոնք աննշմար կը յայտնուին եւ նոյն չափ աննշմար կ’անհետին: Մեզ իրարու կապողը ցրուիչներն են: Ցրուիչը մարդկութեան մասնաւոր տեսակն է՝ օդերեւութաբանօրէն եւ հոգեբանօրէն: Կը տոկայ թէ՛ ձիւն-անձրեւին, թէ՛ ամրան տապին ու կիզիչ արեւուն: Եւ օդի դժնդակ պայմաններուն տակ իսկ կը մնայ մարդամօտ ու սր­տաբաց: Օր մը նոր ցրուիչ […]